بررسی اثرات تراکم بوته و کود بیولوژیک بر خصوصیات زراعی ، عملکرد دانه و اجزا عملکرد ارقام تجاری سه گونه ارزن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم کشاورزی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

2 گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

3 گروه علوم کشاورزی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد ، ایران

4 گروه علوم کشاورزی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر به دلیل تغییر شرایط اقلیم و آب‌وهوا کاشت گیاه ارزن از اهمیت خاصی برخوردار گردیده است، لذا پژوهش و تحقیق بر روی کمیت و کیفیت ارزن‌ها حائز اهمیت می باشد. به منظوربررسی اثر تراکم و کود بیولوژیک بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف ارزن، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان مشهد در سال1399 انجام گرفت. تراکم‌های مختلف ارزن در سه سطح (300، 400 و 500 هزار بوته در هکتار ) و کود بیولوژیک در دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد کود بیولوژیک) و سه رقم ارزن ( ارزن معمولی رقم پیشاهنگ(Panicum miliaceum var.pishahang) و ارزن دم روباهی رقم باستان(var.Bastan Setaria italica) و ارزن مرواریدی رقم مهران (Pennisetum glaucum var.Mehran)) تیمارهای آزمایش بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر رقم و تراکم بوته بر عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار است. بیشترین عملکرد دانه با میانگین 1/4474 کیلوگرم در هکتار متعلق به رقم مهران در تراکم 400 هزار بوته در هکتار وکمترین آن مربوط به رقم پیشاهنگ درتراکم 400 هزار بوته در هکتار با میانگین 5/2321 کیلوگرم در هکتار بود . افزایش عملکرد در تراکم 400 هزار بوته در هکتار در رقم مهران نسبت به دو رقم دیگر ناشی از 14 درصد شاخص برداشت بیشتر بود. شاخص برداشت بیشتر در رقم مهران را می‌توان به 10روز دوره پر شدن طولانی‌تر دانه این رقم نسبت به دو رقم دیگر نسبت داد.

کلیدواژه‌ها


Adavi, Z., and Baghbani  Arani, A. 2019. Effect of biofertilizer application on yield and yield components of common millet ( panicum miliacum L. ) and fox taill ( setaria italica L.) cultivars under water stress. Iranian Agricultural sciences, 5(4): 13 - 25 (In Persian with English Summery).
Andrade, F.H., Vega, C., Uhart, S., Cirilo, A., Cantarero, M., and Valentinuz, O. 1999. Kernel number determination in maize. Crop Science, 39(2): 453-459.
Anisimov, M., Skriptsova, A., Chaikina, V.E.L., and Klykov, A.G. 2013. Effect of water extracts of seaweeds on the growth of seedling roots of buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench). International Journal of Research and Reviews in Applied Sciences, 16 (2): 282-287.
Apholo, P.J., Ballare, C.L., and Scopel, A.L. 1999. Plant-plant signaling the shade avoidance response and cope petition. Journal of Experimental Botany, 50 (330): 29-37.
Ashiono, G.B., Gatuiku, S., Mwangi, P., and Akuja, T.E. 2005. Effect of nitrogen and phosphorus application on growth and yeild of dual-Purpose sorghum (sorghum bicolor L. Moench), E1291, in the dry highlands of kenya. Asian Journal of plant science, 4: 379-382.
Bruckner, P.L., and Frohberg, R.C. 1987. Rare and Duration of grain filling in spring wheat. Crop Science, 27: 451-455.
Cox, W.J., 1997. Corn silage and grain yield response to plant densities. Journal of Production Agriculture, 70: 405-410.
Elumalai, L.K., and Rengasamy, R. 2012. Synergistic effect of seaweed manure and Bacillus sp. on growth and biochemical constituents of Vigna radiata L. Journal of Biofertilizers & Biopesticides, 3 (3): 1-7
Erulan,V. 2009. Studies on the effect of sargassum polysystem extract on the growth and biochemical composition of Cajanus cajan (L) Mill sp. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Science, 6: 392-399.
FAO. 2020. Food and Agricultural Organization of the United Nations, FAOSTAT © FAO Statistics Division.
Faramarzi, M., Foroutanfar, H., and Shakibaei, M.2010. Microalgae Biotechnology.University of Tehran press.
Ghafari, M., Moosavi, S.G.H., Seghatoleslami, M.J., and Javadi, H.2019. Response of crop yields and agronomic traits of five grain millet  cultivars planting date. Jornal of Ecophysiology of crops, 13(1):121-138 (In Persian with English Summery)
Khajehpour, M.R. 2014. Ceareal Crops. Jahad Daneshgahy Isfahan University of Technology. (In Persian)
Kannathasan, K., Sivasan Kari, S. Chandrasekaran, M., Rajkumar, R., and Venkatesalu, V. 2008 Evaluation of seaweed Hypnea musciformis for gibberllic acid like substances and biofertilizing activity. Seaweed Research utilization, 30(1): 125-133.
Khamari, M. 2017 . Evaluation of grain sorghum and  common millet intercropping in Birjand region. M. SC.Thesis of Agronomy , Faculty of Agriculture , university of Birjand, Iran (In Persian with English Summery).
Anil Kumar, A., KumarTripathi, M., Joshi, D., and Kumar, V. 2021. Millets and Millet Technology. Springer Nature
Martin, R.J., and Deo, B. 2000. Effect of plant population on calendula (Calendula officinalis L.) flower production. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 28: 37-44.
Nakhaei, A., Abbasi, M.R., Arazmjoo, E., and Azari NasrAbad, A. 2014. Evaluation of terminal drought tolerance in foxtail millet (Setaria italic L.) accessions. Iranian Journal of Crop Sciences, 16(1): 25-38 (In Persian with English Summery).
Roth, G., and Goyne, P. 2004. Measuring plant water status. Section 3: Irrigation management of cotton 164 pp.
Safari, F., Galeshi, S., Torbatinejad, N.M., and Masavat, A. 2008. Effect of planting date and density on forage yield of fox tail millet. Agricultural Sciences and natural resources,15(5):26-38(In Persian with English Summery).
Salah El Din, R.A., Elbakry, A.A., Ghazi, S.M., and Abdel Hamid, O.M. 2008. Effect of seaweed extract on the growth and yield of faba bean (Vicia faba L.). Egyptian Journal of Phycology, 9: 25-38.
Shahbazi, F., Seyyed Nejad, M., Salimi, A., and Gilani, A. 2015. Effect of seaweed extracts on the growth and biochemical constituents of wheat. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 8 (3): 283- 287 (In Persian).
Shridevi, S.D.K., and Paul, J. 2014. Effect of seaweed liquid fertilizer of Gracilria dura(AG.) J. AG.(Red seaweed) on pennisetum glaucum (L) R. Br., in thoothukudi, Tamil nadu, India. Indo American Journal of Pharmaceutical Research, 4(4): 2231-6876
Shukla, K.N., and Dixit, R.S. 2000. Nutrients and plant population management in summer green gram. Indian Journal of Agronomy, 41, 78-83.
Siahmargue, A., Rasi Serai,M.R., and Naseri,M.Y. 2014. Effect of biological fertilizers on some forage quantity traits in millet (pennisetum glaucum (L.) R.Br.).Journal of Iranian plant of Eco-physialogy Researches, 9(2) : 72 – 81 (In Persian with English Summery).
Tabatabai, A., and Shakeri, E. 2019. Effect of planting date and row spacing on some indicators of millet cultivars. In:16th National congress of Agricultural Sciences and plant breeding of Iran. (In Persian with English Summery).
Tabatabai, A., and Mehrani, A. 2013. Investigation of the effects of planting date and plant density on yield and yield components of grain millet cultivars.In: national conference on passive defense in Agricultur. (In Persian with English Summery).
Thambiraj, J., Lingakumar, K., and Paulsamy, S. 2012. Effect of seaweed liquid fertilizer (SLF) prepared from Sargassum wightii and Hypnea musciformis on the growth and biochemicalconstituents of the pulse, Cyamopsis tetragonoloba (L.). Journal of Agricultural Research, 1(1): 65-70.
Vahidi, H., Mahmoudi,S., Parsa.S., and Fallahi, H.2020. Evaluation of yield and indices of mixed cultivation of millet and quinoa under the influence of planting density and rations in Birjand region. Agricultural Ecology Quarterly,13(3):471-488. (In Persian with English Summery).
Vankhadeh, S. 1999. Response of sunflower to applied Zn, Fe, P, N. Plant Physioly,
 3:217-221
Vijayanand, N., Ramya, S.S., and Rathinavel, S. 2014. Potential of liquid extracts of sargassum wightii on growth, biochemical and yield parameters of cluster bean plant. Asian pacific journal of Reproduction, 3(2): 150-155.
Zebarth, B.J., and Sheard, R.W. 1992. Influence of rate and timing of nitrogen fertilization application on yield and quality of hard red winter wheat. Canadian Journal of Plant Science, 72(1):13-19.