اثر روش های کشت نشایی و بذری بر صفات زراعی کلزای زمستانه در زمان های مختلف انتقال نشاء در منطقه کرج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

3 دکتری زراعت، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

این بررسی به منظور ارزیابی صفات زراعی در کشت نشایی و رایج کلزا در تاریخ‌های کشت تاخیری در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به مدت دو سال زراعی (97-1396 و 98-1397) اجرا شد. این بررسی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای این آزمایش شامل کشت بذر کلزا رقم زمستانه احمدی در 15 مهر ماه (شاهد)، انتقال نشای دوبرگی در تاریخ‌های 25 مهر، 10 آبان و 20 آبان و انتقال نشای چهاربرگی در تاریخ‌های 25 مهر، 10 آبان و 20 آبان بود. بیشترین عملکرد و درآمد خالص تولید دانه از تیمار کشت بذر در تاریخ 15 مهرماه به ترتیب 3495 کیلوگرم در هکتار و 1/61 میلیون ریال در هکتار حاصل شد. در بین تیمارهای کشت نشایی مورد مطالعه، بیشترین عملکرد دانه در تیمار انتقال نشای چهاربرگی در 25 مهرماه به میزان 3332 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه در تیمار انتقال نشای دوبرگی در 20 آبان ماه به میزان 1685 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد که به-ترتیب 7/4 و 8/51 درصد کاهش عملکرد نسبت به کشت بذری را نشان می‌دهد. نتایج این بررسی نشان داد که انتقال نشای ارقام زمستانه کلزا در مرحله دوبرگی مناسب نیست و نشای کلزای زمستانه باید حداقل چهاربرگ کامل داشته باشد. همچنین انتقال دیرهنگام نشای کلزا به مزرعه در مناطق معتدل سرد سبب کاهش چشمگیر عملکرد دانه در مقایسه با کشت بذری کلزا خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


Ahmadi, K., Ebadzade, H.R., Hatami, F., Mohamadnia Afrozi, S.H., Esfandiyari Pour, E., and Abas Taghani, R. 2021. Agricultural statistics of Iran. Ministry of Jihad Agriculture, Deputy of Planning and Economy, Information and Communication Technology Center. 89 p.
Dong, H.Z., Li, W.J., Tang, W., and Zhang, D.M. 2005. Increased yield and revenue with a seedling transplanting system for hybrid seed production in Bt cotton. Journal of Agronomy and Crop Science,191: 116-124.
Food and Agriculture Organization (FAO). 2019. The FAOSTAT Database. Available at Web site http://faostat.fao.org/default.aspx (accessed 28 June 2021).
Hamed, A., Akbari, G.H.A., KhoshKholghSima, N.A., Shirani Rad, A.H., Hamid, J., and  Ali Tabatabaee, S.A. 2014. Evaluation of the agronomic characteristics and some physiological traits of canola varieties under drought stress.Environmental Stresses in Crop Sciences, 7(2): 155-171(In Persian with English Summary).
Hu, Q., Hua, W., Yin, Y., Zhang, X., Liu, L., Shi, J., Zhao, Y., Qin, L., Hanzhong, C., and Wang, H. 2017.Rapeseed research and production in China. Crop Journal, 5(2): 127-135.
Jabbari, H., Khadem, S., Mozafari, H., and SafaviFard, N. 2020. The effect of foliar application of zinc element and transplanting time on agronomic and physiological characteristics of two rapeseed cultivars. Journal of Plant Ecophysiology, 12(42):41-52 (In Persian with English Summary).
Mulyati, R., Bell, W., and Huang, L. 2009. Root pruning and transplanting increase zinc requirements of canola (Brassica napus). Plant &Soil, 314(1): 11-24.
Rabiee, M.F., Aliniya, F., and TousiKehal, P. 2011.Effect of transplanting date on seed yield and its components of four rapeseed (Brassicanapus L.)cultivars as second crop in Rasht in Iran.Seed & Plant Production,27(3): 251-267 (In Persian with English Summary).
Rabiee, M., Alinia, F., and TousiKehal, P. 2010. Effect of transplanting date on yield and some important traits of rapeseed cultivars in paddy field of Guilan –Iran.Journal of Agricultural science & sustainable production,20(3): 153-173 (In Persian with English Summary).
Ren, Y., Zhu, J., Hussain, N., Ma Ye, S., Zhang, G.D., and Hua, S. 2014. Seedling age and quality upon transplanting affect seed yield of canola (Brassica napus L.). Canadian Journal of Plant Science, 94: 1461-1469.
Safi, S.Z., Kamgar-Haghighi, A.A., Zand-Parsa, S.H., Emam, Y., andHonar, T. 2019.  Evaluation of yield, actual crop evapotranspiration and water productivity of two canola cultivars as influenced by transplanting and seeding and deficit irrigation. International Journal of Plant Production, 13: 23–33.
Singh, T., and Singh, A. 2012.Performance of transplanted canola varieties in relation to age of nursery seedlings and inter-row spacings under late sown condition. Crop Research, 44 (3): 304-310.
Sha, W., Enli, W., Fei, W., and Liang, T. 2012.Phenological development and grain yield of canola as affected by sowing date and climate variation in the Yangtze River Basin of China. Crop Pasture Science, 63: 478-488.
Shirani Rad, A.H., Jabbari, H., and Dehshiri, A. 2013. Evaluation of spring rapeseed cultivars response to spring and autumn planting seasons. Iranian Journal of Field Crops Research, 7(3):493-505(In Persian with English Summary).
Shirani Rad, A.H., Alizade, B., Amiri Oghan, H., Jabbari, H., Roudi, D., Keyhanian, A.A., Rahmanpour, S., Eyvani, A., Malek Ahmadi, H., Razavi, R., and Dolatparast, B. 2020. Technical instructions for rapeseed production in Iran.Ministry of Jihad Agriculture, Agricultural Research Education and Extention Organization, Seed and Plant Improvement Institute. 30 p.
Shirani Rad, A.H., Alizade, B., Jabbari, H., Amiri Oghan, H., Rahmanpour, S., Sadeghi Garmaroudi, H., Safavi Rad, N., Keyhanian, A.A., Nourgholi Pour, F., Mostofi, M.R., Eyvani, A., Rezaei, H., Azizi, A.A., and Razavi, R. 2021. New aspects of rapeseed cultivation in Iran. Ministry of Jihad Agriculture, Agricultural Research Education and Extention Organization, Seed and Plant Improvement Institute. 199 p.
Vergeer, P., and Kunin, W.E. 2013. Adaptation at range margins: common garden trials and the performance of Arabidopsis lyrata across its northwestern European range. New Phytologist, 197 (3): 989-1001.