بررسی تاثیر شوری آب، محلول‌پاشی کلات و نانو اکسید روی و اثر متقابل آن‌ها بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی باغی، مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی،

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر شوری آب، محلول‌پاشی کلات و نانو‌اکسید روی و اثر متقابل آن‌ها بر عملکرد و اجزای‌عملکرد ارقام جو، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل‌تصادفی با توزیع بلوک‌های خرد شده با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات شوری و زهکشی رودشت اصفهان در سال‌های زراعی93-1391 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل کیفیت آب‌آبیاری در سه سطح (2، 10 و 18 دسی زیمنس بر متر)، محلول‌پاشی کود روی (نانو اکسید روی، کلات روی، مخلوط کلات روی و نانو اکسید‌روی و عدم محلول‌پاشی روی) و سه رقم مختلف جو (موروکو، نصرت و خاتم) بودند. نتایج نشان داد با افزایش شوری آب آبیاری عملکرد و اجزای عملکرد دانه کاهش یافت. محلول پاشی کلات روی، تعداد سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه را افزایش داد. اثر متقابل سه گانه (شوری*محلول‌پاشی*رقم) بر همه صفات در دو سال آزمایش (بجز تعداد دانه در سنبله در سال اول) معنی‌دار و برش دهی انجام شد. با افزایش سطح شوری تا 10 دسی زیمنس‌برمتر، مخلوط نانو اکسید‌روی و کلات‌روی (در سال اول) و کلات-روی (در سال دوم) تاثیر مثبت بر عملکرد دانه ارقام جو داشت. در شوری 18 دسی زیمنس‌برمتر، عدم محلول پاشی در سال اول و محلول پاشی کلات‌روی در سال دوم مناسب‌ترین تیمار از نظر عملکرد دانه بود. با توجه به اینکه سال دوم پژوهش به شرایط نرمال (از نظر آمار سالیانه درازمدت هواشناسی) نزدیک‌تر بوده و واقعی‌تر به نظر می‌رسد، کاربرد کلات روی، بهترین توصیه برای داشتن عملکرد مناسب دانه است.

کلیدواژه‌ها


Ahmadi, M., Astaraee, A., Keshavarz, P., and Nasiri Mahalati, M. 2006. Effect of irrigation water salinity and zinc application on yield and chemical compositions of wheat. Desert, 11(1): 129-141. (In Persian with English Summary).
Cakmak, I. 2000. Possible roles of zinc in protecting plant cells from damage by reactive oxygen species. New Physiology, 146: 185-205.
Esmaeilzadeh, V., Zahedi, H., Sharghi, Y., Modarres Sanavy, S.A.M., and Alaviasl, S.A. 2018. Interaction effect of zeolite and salt stress in reproductive stage of four canola varieties. Environmental Stresses in Crop Science, 11(2): 393-400. (In Persian with English Summary).
Fabian, A., Jager, K., Rakszegi, M., Barnabas, B. 2011. Embryo and endosperm development in wheat (Triticum aestivum L.) kernels subjected to drought stress. Plant Cell Reports, 30: 551–563.
Fathi, A.R. 2012. Effects of foliar Application of nano-sized iron and zinc oxides on the response of wheat and corn cultivars to salinity. Department of Agronomy and Plant Breeding Isfahan University of Technology, Isfahan. (In Persian with English Summary).
Firoozi, Y., Feizi, H., Mehraban, A., and Alipanah, M. 2018. Effects of foliar application time of nano-micronutrients on quantity and qualitative traits in rainfed durum wheat genotypes in Moghan. Journal of Field Crops Research, 16(1): 97-112.
Ghasemi­-Fasaei, R., and Ronghi, A. 2008. Interaction of iron with copper, zinc and manganese in a calcareous soil. Jourmnal of Plant Nutrition, 31: 839-848.
Ghorbani, S., Khiabani, B.N., Amini, I., Ardakani, M.R., Pirdashti, H., and Moakhar, S.R. 2009. Effect of iron and zinc on yield and components of mutant line, wheat. Asian Journal of Biological Sciences, 2: 74-80.
Hosseinabadi, A.A., Galavi, M., and Heidari, M. 2007. Effects of micronutrients (Fe, Zn and Mn) on quality and quantities yield of hamoon cultivar wheat in sistan area.  New findings in agriculture, 1(2): 103-110. (In Persian with English Summary).  
Jamshidi, A.A. 2014. Comparison of quantitative traits of barley cultivars with unconventional and conventional water consumption in East Isfahan, M.Sc. Thesis, Faculty of Agriculture, Azad University of Khorasgan. (In Persian with English Summary).  
Ji, X., Shiran, B., Wan, J., Lewis, D.C., Jenkins, C.L.D., Condon, A.G., Richards R.A., and Dolferus, R. 2010. Importance of pre-anthesis anther sink strength for maintenance of grain number during reproductive stage water stress in wheat. Plant, Cell & Environment, 33: 926–942.
Khan, M.B., Farooq, M., Hussain, M., and Shabir, G. 2010. Foliar application of micronutrients improves the wheat yield and net economic return. International Journal of Agricultural and Biological Engineering, 6: 953-956.
Kheirizadeh Arough, Y., Seyed Sharifi, R., Sedghi, M., and Barmaki, M. 2016. Effect of zinc and bio fertilizers on antioxidant enzymes activity, chlorophyll content, soluble sugars and proline in Triticale under salinity condition. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 44(1): 116-124.
Khoshgoftar, A.H., Shariatmadari, H., Karimian, N., and Khajehpour, M. R. 2006. Responses of wheat genotypes to zinc fertilization under saline soil conditions. Journal of Plant Nutrition, 29: 1–14.
Mahlooji, M., Seyed Sharifi, R., Sedghi, M., Sabzalian, M.R., and Kamali, M. R. 2015. Effect of water salinity and nano and chelated zinc foliar application on photosynthesis parameters of barley genotypes, Journal of Crop Production, 7(4): 41-60. (In Persian with English Summary).
Mahlooji, M., Seyed Sharifi, R., Razmjoo, J., Sabzalian, M.R., and Sedghi, M. 2018. Effect of salt stress on photosynthesis and physiological parameters of three contrasting barley genotypes.  Photosynthetica, 56 (2): 549-556.
Mahlooji, M., and Abasi, Z. 2021. Investigation of photosynthesic components affected by salinity and foliar applicaton of zinc fertilizer in barley genotypes. In: 7th Iranian Plant Physiology Conference, Gorgan, Iran, 1-2 September 2021, p. 503-507.
Mosavi, S.R., Galavi, M., and Ahmadvand, G. 2007. Effect of zinc and manganese foliar application on yield, quality and enrichment on potato (Solanum tuberosum L.). Asian Journal of Plant Sciences, 6: 1256-1260.
Narimani, H., and Seyed Sharifi, R. 2020. Effects of foliar and soil application of zinc on photosynthetic pigments, chlorophyll fluorescence and grain yield of wheat (Triticum aestivum L.) under soil salinity. Journal of Soil Management and Sustainable Production, 10(2): 89-105. (In Persian).
Poustini, K., Esmaeili, A.R., Abbasi, A.R., and Sadeghpour, A. 2020. Ion concentration and energy response of two wheat cultivars to salt stress. Journal of Plant Nutrition, 43(10): 1-11.
Sangtarash, M.H. 2010. Responses of different wheat genotypes to drought stress applied at different growth stages. Pakistan Journal of Biological Sciences, 13: 114–119 (In Persian).
SeyedSharifi, R., and Hokmalipour, S. 2010. Forage Crop. University of Mohaghegh Ardabili and Amidi Press. 585p. Tabriz, Iran. (In Persian).
Seyed Sharifi, R., Kamari, H., and Nagafi, G.H. 2017. Effects of nano zinc oxide and soil salinity on contribution of stem reserves in grain yield, leaf appearance rate and some growth indices of barley (Hordeum vulgaris L.). Environmental Stresses in Crop Sciences, 10(1): 119-137. (In Persian).
Sonia, R., Manoj, K.S., Neeraj, K., and Neelam, N. 2019. Impact of salinity and zinc application on growth, physiological and yield traits in wheat. Current Science, 116(8): 1324-1330.
Soylu, S., Sade, B., Topal, A., Akgun, N., and Gezgin. 2005. Responses of irrigated durum and bread wheat cultivars to boron application in low boron calcareous soil. Turkish Journal of Agriculture, 29: 275-286.
Zeidan, M.S., Manal, F., and Hamouda, H.A. 2010. Effect of foliar fertilization of Fe, Mn and Zn on wheat yield and quality in low sandy soils fertility. World Journal of Agricultural Sciences, 6: 696-699.