بررسی امکان کشت ارقام دیررس برنج از طریق خزانه گیری زیر پلاستیک در منطقه لردگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهش، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران

2 بخش تحقیقات علوم زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران

چکیده

چون در آزمایشات قبلی، کوتاه بودن فصل رشد در منطقه لردگان برای ارقام برنج رایج در شمال کشور، منجر به عدم تولید عملکرد قابل قبول این ارقام در این منطقه گردیده بود، لذا به منظور فراهم کردن امکان کشت ارقام هاشمی، دمسیاه، طارم، کادوس، شفق و ساحل، از طریق خزانه‌گیری زودهنگام (زودتر از عرف منطقه) با استفاده از پوشش پلاستیک، مطالعه‌ای دو ساله در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار برای کشت ارقام مذکور همراه با رقم کوهرنگ به عنوان شاهد در منطقه لردگان (1390-1389) انجام شد. نتایج حاصله نشان داد که ارقام مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد برای کلیه صفات زراعی با یکدیگر تفاوت معنی‌داری داشتند. رقم دمسیاه با متوسط تولید 4/6 تن شلتوک در هکتار بیشترین عملکرد را داشت. رقم کوهرنگ (شاهد) با متوسط عملکرد 7/5 تن شلتوک در هکتار در کلاسی پایین‌تر از رقم دمسیاه و بالاتر از سایر ارقام قرار گرفت. همبستگی بین عملکرد شلتوک با ارتفاع بوته، تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه و طول خوشه مثبت و در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود (43/0 =r تا 85/0=r)، ولی همبستگی منفی و معنی‌داری (59/0-=r تا 87/0- =r) بین عملکرد دانه با تعداد روز تا مراحل فنولوژیکی و درصد پوکی دانه مشاهده شد. در مجموع، با حداقل یک ماه تعجیل در کشت (سال اول آزمایش) از طریق خزانه گیری زیر پوشش پلاستیک، ارقام ساحل و دمسیاه قابل توصیه می‌باشند، ولی در مواقعی که نمی‌توان تعجیل زیادی در کاشت ایجاد کرد (سال دوم آزمایش) فقط رقم دمسیاه توصیه می-شود.

کلیدواژه‌ها


Abuzari Ghazafroudi, A., Honarnejad, R., and Fotoukian M.H. 2003. Evaluation of selection indices in rice cultivars. Journal of Agricultural Sciences of Iran, 38(1): 25-37. (In Persian with English summary).
Ali, M.Y., and Rahman, M.M. 1999. Effect ofseedling age and transpleanting time of late planted Aran Raice. Bangladesh Journal of Development, 5:75-83. 
Allahgholipour, M., Timourpour, H., Ramezani, A., Bagheri, M., Mohtashami, R., Asterkey, H., and Lotfi, C. 2007. Evaluation of different lines and varieties of rice to introduce a new cultivar in some provinces of the country. Final Report of National Research Project. Rice Research Institute of Rasht. 39 pages.(In Persian with English summary).
Amiri, M., and Faraji, H. 2009. Effect of establishment of nursery under plastic cover on yield of some rice cultivars in Lordegan region, Chaharmahal and Bakhtiari Province. Electronic Journal of Crop Production, 2(2): 145-152. (In Persian with English summary). 
Anonymous. 2011. www.chaharmahalmet.ir
Bui, C. B., and Tuan, T. M. 1989. Genetic diversity in rice (Oryza sativa L.). International Rice Research Newsletter. 14:5-6.
Erfani, A., and Nasiri, V.M. 2000. Effect some of the morphological and physiological characteristics on the yield cultivars rice. Rice Research Institute Publications. Mazandaran. Iran. 430p. (In Persian).
Esmaeilzadeh, M., Niknejad, Y., Fallah Amoli, H., and Kheyri, N. 2017. Determination of optimum transplanting date for double cropping of rice (Oryza sativa L. CV. Tarom Mahalli) in Mazandaran. Journal of Crop Ecophysiology, 10(4): 991-1006. (In Persian with English summary).
Fallah, A., and Miarostami, P. 2015. Effect of temperature treatments on growth stages and yield of rice varieties in greenhouse. Agronomy Journal (Pajouhesh & Sazandegi), 104: 94-100. (In Persian with English summary).
Hassan-Netaj, E., Pouryosef, M., Babaeian-Heloodar, N., Pirdashti, H., and Bagheri, N. 2013. Comparison of morphological characteristics related to yield of rice promising lines. Agricultural Crop Improvement Research, 5(11): 34-48. (In Persian with English summary).
Hossain, M. 1995. Sustaining food security for fragile environoments in Asia: Achievements, Challenges and Implication for Rice. Proceedings of a Conference. IRRI. Manilla, Philippines. 3-23.
Kazemi-Arbat, H.1995. Private Cultivation of Cereals. First Edition. Academic Publishing Center. Tehran. 320 pages. (In Persian).
Lotfi Chamgawi, L. 2007. Investigation and evaluation of new rice lines for introducing cold resistant cultivars for cold regions of Chaharmahal and Bakhtiari province. Final report of the research project. Agricultural and Natural Resources Research Center of Chaharmahal and Bakhtiari, Shahrekord. 45 pages. (In Persian with English summary).
Nasiri, M. 2011. Report on the introduction of the Kouhsar cultivar. Assistance of Rice Research Institute of the Country. Amol. 18 pages. (In Persian).
Rafiei, M. 2006. Effect of planting date on yield of some rice cultivars under Khorramabad climate conditions. The final report of the research project. Agricultural and Natural Resources Research Center of Lorestan. Khorramabad. (In Persian with English summary).
Rahim-Soroush, H. 2015. Study on adaptation, comparhson of yield and some important traits of rice genotypes in Central West Asia. Iran. Rice Research Institute of Iran.
Rashedmohasel, M. H., 1997. Cereals Cultivation. Jihad-Daneshghahi Publishing of Ferdowsi University, Mashhad. 406 pages. (In Persian).
Sabouri, H., Gilaki, J., Jafarzadeh, M. R., and Sabouri, A. 2011. Investigation of compatibility of Iranian and foreign rice cultivars tolerant to drought stress in Gonbad region. Research project. Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Gonbad-e-Kavoos. 36 pages. (In Persian).
Sinha, P. K., Chauhan, V. S., Prasad, K., and Chauhan J.S. 1991. Genetic divergence in indigenous upland rice varieties. Indian Journal of Genetics, 51: 47-50.
Soleimani, A., and Amiri-Larijani, B. 2004. Principles of Rice Cultivation. Extention Publications. First Edition. Tehran. 303 pages. (In Persian).
Zamani, G.H., and Alizadeh, M. R. 2005. Characteristics, Identification and Transformation of Various Varieties of Rice of Iran. Rawian-e-Ghalam Publications, Tehran. 204 pages. (In Persian).