تعیین اثر نهایی عوامل اقلیمی و فنوتیپی بر ریسک و میانگین عملکرد لاین‌های گندم آبی در تحقیقات به نژادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش دفتر پژوهش های اقتصادی و اجتماعی و تجاری سازی ، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

2 دانشیار گروه اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان

3 استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 محقق ارشد مرکز بین المللی تحقیقات ذرت و گندم و نماینده سیمیت در ایران

چکیده

اهداف این پژوهش، تعیین آثار نهایی مستقیم و غیرمستقیم عوامل اقلیمی و فنوتیپی، سال معرفی رقم به عنوان تلاش به‌نژادگران و عوامل مکانی و روند زمانی بر میانگین و واریانس عملکرد دانه لاین‌های گندم آبی کشور یود. در این مطالعه، داده‌های پنل از 24 ایستگاه تحقیقات کشاورزی طی دوره 1393-1374 جمع آوری شد. روش تحقیق استفاده از رویکرد تعادل جزیی بوده بطوریکه برای تعیین آثار نهایی از تابع تولید تصادفی جاست- پاپ و تحلیل فضایی دوربین استفاده گردید. طبق نتایج، متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش به روش ایم، پسران و شین مانا بودند. اثر نهایی مستقیم کلیه متغیرهای فنوتیپی( تعداد روزهای تا ظهور سنبله، تعداد روزهای تا رسیدن فیزیولوژیکی، طول دوره پر شدن دانه و وزرن هزار دانه ) و متغیرهای اقلیمی ( میانگین درجه حرارت سالانه و مجموع بارندگی در فصول زراعی ) بر میانگین و واریانس عملکرد دانه لاین‌های گندم نان آبی از لحاظ آماری معنی‌داری بود. اثر نهایی مستقیم متغیرهای روند زمانی و سال معرفی رقم، بر میانگین و واریانس عملکرد دانه لاین‌های گندم آبی در طول دوره مثبت ولی از لحاظ آماری معنی دار نبود. تلاش به‌نژاد‌گران توانست در طول دوره، سالانه میانگین عملکرد دانه لاین‌های گندم نان آبی را 69/5 کیلوگرم در هکتار بهبود بخشد. ضریب تبیین تعدیل شده مدل78/4 درصد محاسبه شد.

کلیدواژه‌ها


Aghaei, M., and Asadi, H. 2010. The role of improved varieties in increasing of crops yield in Iran. The key Proceeding of 11th  Agronomy and Plant Breeding Congress of Iran, Uuniversity of Shahid Beheshti , Tehran: 1-34. (In Persian).
Byerlee, D., and Moya, P. 1993. Impacts of international wheat breeding research in the developing world. 1966-1990, Mexico, D.F CIMMYT.
Esfandiarypoor, E., Tavazo, M., Ahmadifar, M., and Khanchi, M .2014. Wheat Seed Multiplication and Supply Programs.The Dputy of Crop Production, Ministry of Jihad-e-Agriculture. pp: 228. (In Persian).
Farooq, M., Bramtey, H., Palla, J.A., and Siddigue, K. H.M. 2011. Heat stress in wheat durring reproductive and grain filling phases. Critical Reviews in Plant Sciences, 30(6), 491-507.
Florax, R.J., Folmer, H., and Ray, S.J. 2003. Specification searches in spatial econometrics: The relevance of Hendry’s methodology, Regional Science and  Urban Economics, 33: 557-579.
 Feder, G., Just, R.E., and Ziberman D. 1985. Adoption of agricultural innovations in developing countries: A survey, Economic, Development and Cultural Change, 33: 255-298.
Ghojarati, D. 2011. The Introduction of Econometric. Abrishami(Editors), Publication of  Tehran University, Tehran 2(7).( In Persian).
Harris, R.D. F., and Tzavalis, E. 1999.  Inference for unit roots in dynamic panels where the time dimension is fixed. Journal of Econometrics, 91: 201-226.
Heisey P.W., Lantican M.A., and Dubin, H.J .2002. Impacts of international wheat breeding research in developing countries, 1966-97. CIMMYT.
Just, R., and Pope, R. 1979. Production function estimation and related risk considerations. American Journal of Agricultural Economics, 61: 276-84.
Lesage, J., and Pace, R.K. 2009. Introduction to spatial econometrics. Taylor and Francis, Inc.
Michalski, J.T. 2012. Wheat varietiesm Technology, Climate and Yield: An analysis using WSU wheat variety test data and interpolated weather records. Dissertation Ph.D. Washington State Universitry, Washington.
Nalley, L.L. 2007. The genetic and economic impact of the CIMMYT wheat breeding program: A policy analysis of public wheat breeding.  Ph.D dissertation Kansas state university. Kansas.
Nalley, L., Moldenhauer, K.A., and Lyman, N. 2011. The genetic and economic impact of the university of Arkansas rice breeding program: 1983-2007. Journal of Agricultural and Applied Economics, 43(1), 131-142.
Rajaram, S. 2005. Role of conventional plant breeding and biotechnology in future wheat production. Turkish. Journal of Agriculture and forestery, 29: 105-111.
Saidi, A., Akbari, A., Heydari, A., and Bakhtiar, F. 2001. Introduction of Cereals Research achievments in 1992-2002. Cereals Research Department, Seed and Plant Improvement Institute,  Agricultural Research, Education and Extensi Organization , Ministry of Jihad-e-Agriculture. pp: 55.
Shakiba, A.R., Ahmadinejad, M. R., Kamaledin, Z., and Taleghani, F. 2015. The impact of urbanization and its overflows on income distribution of Iran provinces using spatial econometrics approach. Applied Economics Theory, 3:1-26.
Traxler, G., Falck-Zepeda, J., Ortiz-Monasterio, A., and Sayere, K. 1995. Production risk and the Evolution of Varieties Technology American Journal of Agricultural Economics, 77:1-7. 
 Yazdi Samadi, B., Mazaheri, D., Valizadeh, M., Rezaee, A.M., Vejdani, P., Koucheki, A., and Abd Mishari, S. 2009. Dictianary of agricultural and natural resources. Vol.1, Agronomy and Breeding Plant, Agricultural Science Group. Academy of Agricultural Sciences. Published University of Tehran, Tehran.  (In Persian with English summary).  
Zahedi, M., and Jenner, C. 2003. Analysis of effects in wheat of temperature ob grain filling attributes estimated from mathematical models of grain filling. The Journal of Agricultural Science, 141(2), 203-212.