اثر نظام های کشاورزی حفاظتی و متداول برجمعیّت نماتدهای پارازیت گیاهی در نظام تناوبی گندم-چغندر قند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

اعضا هیت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی اثر نظام های کشاورزی حفاظتی و متداول بر جمعیّت نماتدهای پارازیت گیاهی به مدت 5 سال زراعی (1396-1391) در نظام تناوبی رایج در منطقه سرد(گندم- چغندرقند) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی جلگه رخ به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. روش های خاک ورزی شامل، خاک ورزی متداول، کم خاک ورزی و بی خاک ورزی در کرت های اصلی ومدیریت بقایای گیاهی شامل تیمار بدون بقایا، حفظ 30 و 60 درصد بقایای گیاهی در کرت های فرعی قرار گرفتند. نماتد های پارازیت گیاهی شامل نماتد مولد زخم ریشه (Pratylenchus neglectus)، نماتد سنجاقی ).(Paratylenchus spp، Geocenamus spp.، نماتد ساقه و پیاز (Ditylenchus spp.)، Boleodorus spp.، .Filenchus spp و Tylenchus spp. جداسازی و تشخیص داده شدند. نتایج تجزیه واریانس تعداد نماتد های پارازیت گیاهی نشان داد اثر خاک ورزی بر جمعیّت Filenchus spp. و اثر برهمکنش خاک ورزی و نگهداری بقایای گیاهی بر جمعیّت نماتد سنجاقی و نماتد ساقه و پیاز معنی دار بود. اثر تیمارهای مختلف خاک ورزی، سطوح مختلف نگهداری بقایای گیاهی و برهمکنش خاک ورزی و نگهداری بقایای گیاهی بر جمعیّت سایر گونه های نماتد پارازیت گیاهی و تعداد کل نماتد های پارازیت گیاهی از نظر آماری معنی دار نبود. نتایج این تحقیق نشان داد در شرایط اقلیمی جلگه رخ و در نظام تناوبی گندم- چغندر قند، اعمال تیمار های کشاورزی حفاظتی تاثیر قابل ملاحظه ای بر جمعیّت نماتد های مهم پارازیت گیاهی نداشته است و خطر وقوع این عوامل بیماریزا را افزایش نمی دهد.

کلیدواژه‌ها


Agrios, G.N. 2005. Plant Pathology (Fifth Edition), Elsevier Academic Press. Burlington, USA
Bailey, K.L., Gossen, B.D., Lafond, G.R., Watson, P.R., and Derksen, D.A. 2001. Effect of tillage and crop rotation on root and foliar diseases of wheat and pea in Saskatchewan from 1991 to 1998: Univariate and multivariate analyses. Canadian Journal of Plant Science, 81:789-803.
Bailey, K.L., and Lazarovits, G. 2003. Suppressing soil-borne diseases with residue management and organic amendments. Soil Tillage Research, 72:169–180.
Cook, R.J. 2006. Toward cropping systems that enhance productivity and sustainability. Proceedings of the National Academy of Sciences of USA, 103:18389-18394.
Coyne, D.L., Nicol-Benin, J.M., and Claudius-Cole, B. 2007. Practical plant nematology: a field and laboratory guide. SP-IPM Secretariat, International Institute of Tropical Agriculture (IITA), Cotonou. 84pp
Duveiller, E., Bridge, J., Rutherford, M., and  Keeling, S. 2004. Soil health and sustainability of the rice wheat systems of the Indo Gangetic plains. Rice-Wheat Consortium Paper Series 16. RWC, New Delhi
Govaerts, B., Fuentes, M., Mezzalama, M., Nicol, J.M., Deckers, J., Etchevers, J.D., Figueroa-Sandoval, B., and Sayre, K.D.2007a. Infiltration, soil moisture, root rot and nematode populations after 12 years of different tillage, residue and crop rotation managements. Soil Tillage Research, 94:209-219.
Govaerts, B., Mezzalama, M., Unno, Y., Sayre, K., Luna-Guido, M., Vanherck, M., Dendooven, L., and Deckers, J. 2007b. Influence of tillage, residue management, and crop rotation on soil microbial biomass and catabolic diversity. Applied Soil Ecology, 37:18–30.
Govaerts, B., Mezzalama, M., Sayre, K.D., Crossa, J., Nicol, J.M., and Deckers, J. 2006. Long-term consequences of tillage, residue management, and crop rotation on maize/wheat root rot and nematode populations in subtropical highlands. Applied Soil Ecology, 32:305-315.
Handoo, Z. A., and Golden, A. M. 1989. A key and compendium to the species of Pratylenchus  Filipjev,  1936 (lesion nematodes). Journal of Nematology, 21:202-218.
Hobbs, P. R., Sayre, K., and Gupta, R. 2008. The role of conservation agriculture in sustainable agriculture. Philosophical Transactions of the Royal Society, 363: 543–555.
Hunt, D.J. 1993. Aphelenchida, Longidoridae and Trichodoridae: their systematics and bionomics. CAB International, Hertfordshire, UK, pp 352.
Jenkins. W.R. 1964. A rapid centrifugal-flotation technique for separating nematodes from soil. Plant Disease Reporter. 48:692
Johnson, A.W., Dowler, C.C., and Handoo, Z.A. 2000. Population dynamics of Meloidogyne incognita, M. arenaria, and other nematodes and crop yields in rotations of cotton, peanut, and wheat under minimum tillage. Journal of Nematology, 32:52–61
Kassam, A., Friedrich T., and Derpsch R. 2019. Global spread of Conservation
Agriculture, International Journal of Environmental Studies. 76: 29–51
Kassam, A.H., Friedrich, T., Shaxson, F., and Pretty, J. 2009. The spread of conservation agriculture: justification, sustainability and uptake. International Journal of Agricultural Sustainability,  7:1–29.
Loof,  P.A.A.  1978.  The  genus Pratylenchus Filipjev,  1936 (Nematoda:  Pratylenchidae) : A review  of  its  anatomy, morphology,  distribution,  systematics  and  identification. Landbowhoge school, Wageningen, The Netherlands 50 pp.
López-Fando C., and Bello, A. 1995.Variability in soil nematode populations due to tillage and crop rotation in semi-arid mediterranean agrosystems. Soil and Tillage Research.  36:59-72.
Lupwayi, N.Z., Monreal, M.A., Clayton, G.W., Grant, C.A., Johnston, A.M., and Rice, W.A. 2001. Soil microbial biomass and diversity respond to tillage and sulphur fertilizers. Canadian Journal of Soil Science, 81:577–589.
Mezzalama, M., Govaerts, B., Sayre, K., and Verhulst, N. 2011.Conservation agriculture: a solution to soil degradation and soil-borne diseases? SP-IPM Technical Innovation Briefs. No.14,September 2011 (www.spipm.cgiar.org)
Nickle, W.R. 1991. Manual of agricultural nematology. Marcel Dekker, Inc, New York, 1035 pp.
Raaijmakers, J.M., Paulitz, T.C., Steinberg, C., Alabouvette, C., and Moënne-Loccoz, Y. 2009. The rhizosphere: a playground and battlefield for soilborne pathogens and beneficial microorganisms. Plant Soil, 321:341–361.
Robertson, A. 2009. Controlling Corn Diseases in Conservation Tillage. Cooperative Extension Service, Iowa State University of Science and Technology.
Saari, E.E., and Prescott, J.M. 1975. A scale for appraising the foliar intensity of wheat disease. Plant Disease Reporter, 59: 377–380.
Schillinger, W. F., Cook, R. J., and Papendick, R. I. 1999. Increased dryland cropping intensity with no-till barley. Agronomy Journal, 91:744-752.
Schroeder, K.L., and Paulitz, T.C. 2006. Root diseases of wheat and barley during the transition from conventional tillage to direct seeding. Plant Disease, 90:1247-1253..
Seid, A., Piggin, C., Haddad, A., Kumar, S., Khalil, K., and Geletu, B. 2012. Nematode and fungal diseases of food legumes under conservation cropping systems in northern Syria. Soil Tillage, 121:68–73.
Siddiqi, M.R. 1986. Tylenchida, parasites of plants and insects. CAB International,  UK, 645 pp.
Spedding, T.A., Hamel, C., Mehuys, G.R., and Madramootoo, C.A. 2004. Soil microbial dynamics in maizegrowing soil under different tillage and residue management systems. Soil Biology and Biochemistry, 36:499–512.
Thierfelder, C., Rusinamhodzi, L., Ngwira, A.R., Mupangwa, W., Nyagumbo, I., Kassie, G.T., and Cairns, J.E. 2014. Conservation agriculture in Southern Africa: advances in knowledge. Renewable Agriculture and Food Systems, 30 (4): 328-348.
Thierfelder, C., Cheesman, S., and Rusinamhodzi, L. 2013. Benefits and challenges of crop rotations in maize-based conservation agriculture (CA) cropping systems of southern Africa. Journal of Sustainable Agriculture, 11:108–124.
Turkington, T. K., and Clayton G.W. 2000. Crop Rotation and Plant Disease Management. http://www.ssca.ca/conference/2000proceedings/Turkington.html
Twomlow, S., Urolov, J.C., Jenrich, M., and Oldrieve, B. 2008. Lessons from the field-Zimbabw,s  conservation agriculture task force. Journal of SAT Agricultural Research, 6(1):1–11.
Verhulst, N., Govaerts, B., Verachtert, E., Castellanos-Navarrete, A., Mezzalama, M., Wall, P., Deckers, J., and Sayre, K.D. 2010. Conservation Agriculture, Improving Soil Quality for Sustainable Production Systems? In: Lal, R., Stewart, B.A. (Eds.), Advances in Soil Science: Food Security and Soil Quality. CRC Press, Boca Raton, FL, USA, pp. 137-208.