ارزیابی تحمل به سرما در منابع ژنتیکی گیاهان علوفه‌ای یک‌ساله در اقلیم سرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش در بخش تحقیقات علوم زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد

2 محقق در بخش تحقیقات علوم زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد.

3 دانشیار پژوهش در بخش تحقیقات علوم زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد.

چکیده

استفاده از تنوع ژنتیکی در منابع گیاهان زراعی یکی از راه‌کارهای مهم در راستای کشاورزی پایدار است. به‌منظور شناسایی ژرم‌پلاسم‌های علوفه‌ای متحمل به سرما، تعداد 124 توده در قالب 40 گونه و 9 جنس از گیاهان علوفه‌ای یک‌ساله حاصل آزمایش‌های قبلی از جنس‌های شبدر(Trifolium spp)، یونجه یک‌ساله (Medicago spp)، اسپرس (Onobrychis spp)، ماشک (Vicia spp)، شبدر شیرین (Melilotus spp)، لولیوم (Lolium spp)، بروموس (Bromus spp)، خلر (Lathyrus cicero) و فالاریس (Phalaris tuberosa) انتخاب‌شده و در مزرعه پژوهشی ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی جلگه رخ (خراسان رضوی) در قالب آزمایش مقدماتی در سال 1395 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در طی استقرار گیاه در زمین، صفات درصد رویش بذور در کرت، درصد پوشش سبز سطح کرت در پاییز و بهار، میزان رشد در پاییز و بهار، ارتفاع گیاه در گلدهی و تحمل به سرما ارزیابی گردید. وجود 68 روز یخبندان و کمینه دمای C° 4/17- نشان از وقوع تنش سرما داشت. نتایج تجزیه واریانس یک‌طرفه نشان داد که تفاوت معنی‌داری ازنظر صفات مورد ارزیابی بین جنس‌ها وجود دارد. جنس‌های لولیوم و بروموس از متحمل‌ترین نمونه‌ها در بین باریک برگ‌های علوفه‌ای و کل ژرم‌پلاسم‌ها بودند. در لگوم‌های علوفه‌ای جنس شبدر شیرین متحمل‌ترین جنس‌ به تنش سرما بود. اگرچه جنس‌های ماشک، خلر و شبدر ایرانی قادر به تحمل سرما نبودند، ولی با توجه به تولید پوشش سبز مناسب تا قبل از وقوع سرما و حفظ این پوشش تا بهار سال بعد روی زمین ازنظر کشاورزی حفاظتی مفید بودند.

کلیدواژه‌ها

پژوهش های کاربردی زراعی
دوره 32، شماره 03 - شماره پیاپی 124
مقالات
مهر 1398
صفحه 1-17

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار