بررسی تاثیر قارچ‌ها‌‌‌‌‌ی میکوریز آربوسکولار همراه با آلودگی فوزاریومی بر پارامترهای رویشی پیاز در شرایط گلخانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر رفسنجان، ایران

2 استادیار گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه جیرفت

3 استادیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی ،مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی،

4 تحقیقات بیماریهای گیاهی ، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی ، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی ، تهران ، ایران .

5 استادیار گروه علوم کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران، ایران

6 دانشیار گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر رفسنجان، ایران

10.22092/aj.2025.362441.1649

چکیده

پوسیدگی فوزاریومی پیاز از مهمترین بیماریهای پیاز بوده و ماهیت خاکزاد بیمارگر، توانایی تولید اندامهای مقاوم و وسیع بودن دامنه‌ی میزبانی آن، کنترل این بیماری را مشکل کرده است. اخیراً استفاده از میکروارگانیسم‌های مفید زیستی به عنوان جایگزین سموم و قارچکش‌های شیمیایی در کنترل این بیماری مورد توجه محققین قرار گرفته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر کاربرد قارچ‌های میکوریز آربوسکولار به دو شیوه‌ی خاک کاربرد و بذرمال ، بر شاخصهای رشدی و شدت بیماری پوسیدگی فوزاریومی پیاز در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه‌ای انجام شد. پس از نمونه‌برداری از مزارع پیاز در نواحی مختلف شهرستان جیرفت جداسازی و خالص‌سازی جدایه‌ها انجام شد و طی دو مرحله آزمون بیماریزایی در دانهال و غده، جدایه با بالاترین درجه تهاجم تعیین و پس از بررسیهای مورفولوژیکی و مولکولی این جدایه به عنوان Fusarium oxysporum شناسایی گردید در این تحقیق اثر چهار گونه میکوریز بر پوسیدگی پیاز روی رقم مینروا بررسی شد. ارزیابی میزان کلنیزاسیون ریشه‌ها و درصد بالای کلنیزاسیون در آنها، حاکی از استقرار بسیار خوب این قارچ‌ها در ریشه گیاه پیاز بود بین روش‌های مختلف تلقیح نسبت به شاهد اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد ولی بین روش‌های بذرمال و خاک کاربرد هیچ اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد و هر دو روش در یک گروه آماری مشابه قرار گرفتند و بیشترین درصد کلنیزاسیون میکوریزی مربوط به روش تلقیح میکوریز به‌صورت بذرمال بود . نتایج حاصل از بررسی پارامترهای رویشی پیاز نشان داد که پارامترهای رویشی گیاه در حضور قارچ‌های میکوریز نسبت به حضور آلودگی فوزاریومی افزایش قابل توجهی داشتند

کلیدواژه‌ها