پاسخ ویژگی‌های زراعی لاین امید‌بخش 965 برنج (.Oryza sativa L) به نیتروژن و فواصل کاشت ماشینی و دستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

3 استادیار معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، آمل، ایران

4 دکتری زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

10.22092/aj.2024.364254.1667

چکیده

به‌منظور دستیابی به تراکم مطلوب و مصرف بهینه کود نیتروژن در لاین امیدبخش 965، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و سه تکرار اجرا شد. کود نیتروژن به‌عنوان عامل اصلی در چهار مقدار شاهد (صفر)، 92، 115 و 138 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره و فاصله کاشت به‌عنوان عامل فرعی در سه سطح 20×20، 25×25 (نشاکاری با دست) و 16×30 سانتی‌متر (نشاکاری ماشینی) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان‌ داد با افزایش مقادیر نیتروژن در گیاه برنج در مرحله آبستنی، ارتفاع بوته و شاخص سطح برگ از یک تا 35 درصد نسبت به شاهد بیشتر بود. بیشترین شاخص سطح برگ در فواصل کاشت 20×20 و 16×30 سانتی‌متر به‌ترتیب با 50/8 و 14/9 درصد اختلاف نسبت به فاصله کاشت 25×25 سانتی‌متر و بیشترین وزن خشک اندام هوایی با 34/7 درصد و مقدار کلروفیل b و a+b به‌ترتیب با 2/9 و 2/2 برابر افزایش نسبت به مقدار صفر نیتروژن در مقدار کودی 138 کیلوگرم نیتروژن خالص و فاصله کاشت 20×20 سانتی‌متر به‌دست آمد. بیشترین عملکرد شلتوک (10309 و 10998 کیلوگرم در هکتار) و کارایی زراعی نیتروژن (29/8 کیلوگرم بر کیلوگرم) بدون اختلاف معنی‌دار در مقادیر کودی (115 و 138 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) به‌ترتیب در فواصل کاشت20×20 و 16×30 سانتی‌متر مشاهده شد. در مجموع، برای دستیابی به عملکرد بهینه در کشت لاین امیدبخش 965 برنج دو مقدار 138 و 115 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به‌ترتیب برای فاصله کاشت 16×30 سانتی‌متر (نشاکاری ماشینی) و فاصله کاشت 20×20 سانتی‌متر (نشاکاری با دست) توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها