بررسی پایداری عملکرد و سازگاری ژنوتیپ های امیدبخش جو دیم در اقلیم سرد کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش تحقیقات غلات، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، ایران

2 مرکز تحقیقات زنجان

3 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و اموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی

4 استادیار بخش تحقیقات غلات، معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سرارود ، کرمانشاه، ایران

5 گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

6 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی

7 بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل،

8 بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

چکیده

جهت تجزیه اثرمتقابل ژنوتیپ × محیط در ژنوتیپ‌های جو با استفاده از روش‌های چند متغیره به‌منظور ارزیابی ژنوتیپ‌ها، محیط‌ها و روابط بین آن‌ها این تحقیق با 12 ژنوتیپ امیدبخش جو، به همراه ۳ رقم شاهد در شرایط دیم و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه‌های تحقیقاتی واقع در مناطق سردسیر و معتدل سرد کشور به مدت سه سال (1397 تا 1400) انجام گرفت. جهت بررسی پایداری ژنوتیپ‌ها، از روش‌هایAMMI و GGE biplot استفاده شد تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثرات ساده و متقابل در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار بود. تجزیه AMMI نشان داد که ژنوتیپ‌های G14، G10 و G9 دارای اثرمتقابل پایینی بوده و با عملکردی نزدیک به میانگین می‌توانند به‌عنوان ژنوتیپ‌های با سازگاری عمومی معرفی شوند. در مقابل ژنوتیپ‌های G1، G2، G4 وG13 با دارا بودن بیشترین عملکرد به‌عنوان ژنوتیپ‌هایی با سازگاری خصوصی معرفی شدند. براساس شاخص انتخاب هم‌زمان نیز ژنوتیپ‌های G1، G11، G2، G13 و G3 به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار با عملکرد بالا انتخاب شدند. براساس روش GGE biplot ژنوتیپ G9 دارای بیشترین پایداری عمومی بود و در مرحله بعد، ژنوتیپ‌های G11، G2، G4، G1 و G13 دارای بالاترین عملکرد با پایداری نسبتاً کمتر قرار داشتند. این روش نیز ژنوتیپ‌های G9، G2 و G11 به‌عنوان ژنوتیپ‌های سازگار معرفی شدند. با توجه به نتایج دو تجزیه می‌توان ژنوتیپ G9 را به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ و ژنوتیپ‌های G1، G11، G2، G13 و G3 را به‌عنوان ژنوتیپ‌های با سازگاری و عملکرد بالا معرفی کرد.

کلیدواژه‌ها

پژوهش های کاربردی زراعی
دوره 36، شماره 2 - شماره پیاپی 139
مقالات
شهریور 1403
صفحه 102-74

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار