تأثیر مدیریت کم آبیاری بر ویژگی های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی دو رقم گلرنگ زراعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشگاه شهید چمران اهواز- دانشکده کشاورزی - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی

3 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

چکیده

به‌ منظور بررسی تأثیر مدیریت کم آبیاری بر صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی دو رقم گلرنگ زراعی، پژوهشی مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 97- 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. چهار سطح مدیریت کم ‌آبیاری شامل: شاهد، کم آبیاری ملایم، کم آبیاری متوسط و کم آبیاری شدید در کرت‌های اصلی و دو رقم گلرنگ زراعی پدیده و گلدشت در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. رژیم‌های کم آبیاری باعث کاهش معنی دار هدایت روزنه‌ای، سرعت فتوسنتز، شاخص کلروفیل و عملکرد دانه و روغن شد، ولی فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز، غلظت کربوهیدرات‌های محلول و غلظت مالون دی آلدئید افزایش یافت. در شرایط رژیم‌های مختلف کم-آبیاری، رقم گلدشت با بیشترین هدایت روزنه‌ای، سرعت فتوسنتز، شاخص کلروفیل، فعالیت آنزیم پراکسیداز و کاتالاز، غلظت کربوهیدرات‌های محلول و کمترین غلظت مالون دی آلدئید دارای بالاترین عملکرد اقتصادی دانه و روغن بود و به دلیل عملکرد دانه بالاتر دارای مقادیر عملکرد روغن بالاتری بود و برای شرایط محدودیت آبی توصیه می شود. رژیم‌های کم‌آبیاری ملایم، متوسط و شدید منجر به کاهش معنی‌دار عملکرد روغن در هر دو رقم به ترتیب به میزان 31، 42 و 63 درصد شد. مرحلة رشدی گیاه و شدت تنش نقش مهمی در واکنش ارقام به تنش رطوبتی داشت. رژیم کم آبیاری متوسط سبب کاهش 42 درصدی عملکرد روغن شد، ولی با توجه به کاهش 20 درصدی مصرف آب در مقایسه با آبیاری مطلوب به عنوان راهبرد مناسب کاهش مصرف آب در این منطقه توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها