ارزیابی خلاء عملکرد مرتبط با مدیریت زراعی در تولید کلزا به روش CPA در منطقه نکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، کرج

2 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان، دانشجوی دکتری گروه زراعت، گرگان، ایران

3 استاد گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

4 استادیار گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

خلاء عملکرد در زراعت کلزا سهم قابل‌توجهی در افزایش تولید در مناطق توسعه یافته و در حال توسعه دارد. لذا، شناسایی عوامل محدود کننده عملکرد در کلزا ضرورت دارد. بنابراین، این پژوهش با هدف مستندسازی فرآیند تولید و برآورد خلاء عملکرد مرتبط با مدیریت زراعی کلزا در منطقه نکا واقع در استان مازندران انجام شد. به این منظور در این پژوهش کلیه عملیات‌ مدیریتی انجام شده از مرحله تهیه بستر بذر تا برداشت در 100 مزرعه از طریق مطالعات میدانی طی سال‌های 1394 و 1395 ثبت شد. نتایج نشان داد که از حدود 150 متغیر مورد بررسی، مدل نهایی با هفت متغیر مستقل انتخاب شد. در مدل عملکرد، متوسط و حداکثر عملکرد به‌ترتیب 2394 و 4119 کیلوگرم در هکتار تخمین زده شد. متوسط و حداکثر عملکرد مشاهده شده در مزرعه نیز برابر 2051 و 3085 کیلوگرم در هکتار بود. کل خلاء عملکرد تخمین زده شده برابر 1725 کیلوگرم در هکتار بود. میزان افزایش عملکرد مربوط به متغیرهای مصرف کود سرک و پتاسیم خالص به‌ترتیب برابر 462 و 294 کیلوگرم در هکتار معادل 27 و 17 درصد از کل خلاء عملکرد بود. بنابراین، مدیریت زراعی هفت متغیر وارد شده در معادله تولید در مزارع کلزا می‌تواند منجر به افزایش عملکرد و کاهش خلاء عملکرد شود. از این‌رو، به نظر می‌رسد با مدیریت صحیح مزارع و با بهینه سازی موارد ذکر شده می‌توان خلاء عملکرد در مزارع کشاورزان را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها