بررسی درجه ترکیب‌پذیری ارقام قدیم و جدید گندم با گیاه روغنی کلزا در سری‌های کشت مخلوط افزایشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه هرمزگان

4 عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی

5 دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی اثرات کشت مخلوط ارقام جدید و قدیم گندم با کلزا به صورت سری‌های افزایشی بر عملکرد، کارایی مصرف نور و نسبت برابری زمین به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سـه تکـرار در مزرعـه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشـگاه فردوسـی مشـهد در دو سـال زراعـی 94-1393 و 95-1394 اجرا شد. عامل اول شامل ارقام گندم (قدیمی: روشن و طبسی) و (جدید: سیروان و پارسی) و عامل دوم نسبت‌های کشت مخلوط افزایشی گندم با کلزا (100:0، 100:25، 100:50، 100:75، 100:100 و0:100 درصد) بود. تراکم دو گیاه گندم و کلزا به ترتیب 400 و 20 بوته در متر مربع بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد و اجزای عملکرد گندم بجز وزن هزار دانه در کشت خالص بود و با افزایش نسبت کلزا به 75 درصد کاهش معنی‌داری در عملکرد دانه و بیولوژیک گندم مشاهده شد. عملکرد دانه ارقام جدید گندم در مقایسه با رقم قدیمی طبسی افزایش معنی‌داری نشان داد؛ در حالی‌که عملکرد بیولوژیک تحت تاثیر رقم قرار نگرفت. در حضور رقم جدید سیروان عملکرد دانه و بیولوژیک و کارایی مصرف نور کلزا افزایش معنی‌داری با سایر ارقام داشت. بیشترین نسبت برابری زمین کل در نسبت کشت 25 درصد کلزا با 41/1 محاسبه گردید که با سایر نسبت‌ها تفاوت معنی‌داری داشت. به طور کلی، با توجه به این آزمایش بنظر می‌رسد که ارقام جدید نسبت به ارقام قدیم گندم قابلیت ترکیب‌پذیری بیشتری با کلزا داشته و عملکرد در ارقام جدید بیشتر بوده اما کارایی مصرف نور و نسبت برابری زمین تفاوت معنی‌داری را نشان نداد.

کلیدواژه‌ها