فتوسنتز جاری و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی در اثر محلول‌پاشی تنظیم کننده‌های رشد در شرایط تنش خشکی در ذرت KSC 704

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق دانشگاه شهید چمران اهواز واستادیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 استاد دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز

4 استاد بازنشسته موسسه تحیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

چکیده

آزمایش در سه محیط جداگانه، شامل محیط بدون تنش خشکی، تنش خشکی در مرحله رشد رویشی و تنش خشکی در مرحله رشد زایشی انجام شد. تنظیم کننده‌های رشد‌ سیتوکینین در سه سطح (شاهد، محلول‌پاشی در مرحله پنج تا شش برگی و هشت تا ده برگی) و اکسین در سه سطح (شاهد، محلول‌پاشی در مرحله ظهور ابریشم و 15 روز پس از ظهور ابریشم) در هر محیط درسه تکرار بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال‌ زراعی 1392 اجرا شد. تنش خشکی در مرحله رشد زایشی باعث کاهش میزان فتوسنتز جاری و سهم فتوسنتز جاری در عملکرد دانه به ترتیب به مقدار 43/61 و 18/28 درصد گردید و همچنین باعث افزایش انتقال مجدد و سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه به ترتیب به مقدار 68/40 و 18/28 درصد گردید. همچنین محلول‌پاشی تنظیم کننده رشد سیتوکینین در مرحله هشت تا ده برگی باعث افزایش میزان فتوسنتز جاری و سهم فتوسنتز جاری در عملکرد دانه به ترتیب به مقدار 74/13 و 10/11 درصد گردید و محلول‌پاشی تنظیم کننده رشد اکسین در مرحله ظهور ابریشم باعث افزایش میزان انتقال مجدد و سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه به ترتیب به مقدار 95/24 و 38/4 درصد گردید. بنابراین محلول‌پاشی تنظیم کننده‌های رشد‌ سیتوکینین در مرحله هشت تا ده برگی در افزایش فتوسنتز جاری و اکسین در مرحله ظهور ابریشم در افزایش انتقال مجدد و نهایتا عملکرد دانه مؤثر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


Ahmadi, A. and Baker, D.A. 1999. Effects of abscisic acid (ABA) on grain filling processes in wheat. Plant Growth Regul. 28: 187–197.
Alizadeh, A. 2011. Relationship among water, soil and plant. University of Emam Reza publication. (In Persian).
Asseng, S. and van Herwaarden, A. F. “Analysis of the benefits to wheat yield from assimilates stored prior to grain filling in a range of environments,” Plant and Soil, Vol. 256, No. 1, 2000, pp. 3217-3219.
Beheshti, A. R. and Behboodi, B.2010. Dry matter accumulation and remobilization in grain sorghum genotyps (Sorghum Bicolor L. Moeuch) under drought stress. Australian Journal of crops science. 4(3): 185-189.
Boothby, D. and Wright, S.T.C.1962. Effect of kinetin and other growth regulators on starch degradation. Nature 196: 389–390.
Brault, M., Maldiney, R. 1999.Mechanisms of cytokinin action. Plant Physiol. Biochem. 37: 403-412.
Brenner, M.L. and Cheikh, N.1995. The role of hormones in photosynthate partitioning and seed filling. In: Davies P.J. (ed.), Plant Hormones, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, The Netherlands, pp. 649–670.
Darussalam, Cole, M.A. and Patrick, J.W. 1998. Auxin control of photoassimilate transport to and within developing grains of wheat. Aust. J. Plant Physiol. 25: 69–77.
Hansen, H. and Grossmann, K. 2000. Auxin-induced enthylene triggers abscisic acid biosynthesis and growth inhibition. Plant Physiol. 124: 1437–1448.
Kaya, C. A., Tuna, L. and Yokas, I. 2009. “The Role of Plant Hormones in Plants under Salinity Stress,” Book Salinity and Water Stress, Vol. 44, No. 1, pp. 45-50.
lack S, naderi A, saidat S A, Ayenehband A, Nour – Mohammadi G, Moosavi S. 2008, The Effects of different levels of irrigation, nitrogen and plant population on yield, yield components and dry matter remobilization of corn at climatical conditions of Khuzestan. Journal of Sciences and Technology of Agriculture and Natural Resources. 11 (42):1-14. (In Persian with English abstract).
Lawlor, D.W., 2002. Limitation to photosynthesis in water-stressed leaves: stomata vs. metabolism and role of ATP. Ann. Bot. 89, 871-885.
Liang, J., Zhang, J. and Cao, X. 2001. Grain sink strength may be related to the poor grain filling of indica-japonica rice (Oryza sativa) hybrids. Physiol. Plant. 112: 470–477.
Lur, H. S. and Setter, T. 1993. Role of auxin in maize endosperm development’ timing of nuclear DNA endoreduplication, zein expression, and Cytokinin. Plant Physiol., 103: 273-280.
Martınez, J.P., Silva, H., Ledent, J.F., Pinto, M. 2007. Effect of drought stress on the osmotic adjustment, cell wall elasticity and cell volume of six cultivars of common beans (Phaseolus vulgaris L.). Europ. J. Agron. 26, 30- 38.
Murchie, E., Yang, H.J., Hubbart, S., Horton, P., Peng, S., 2002. Are there associations between grain-filling rate and photosynthesis in the flag leaves of field-grown rice? J. Exp. Bot. 53(378), 2217-2224.
Plaut, Z. Butow B. J. and. Blumenthal, C. S. 2004 “Transport of dry matter into developing wheat kernels and its contribution to grain yield under post-anthesis water deficit and elevated temperature,” Field Crops Research, Vol. 86, No. 2-3, pp. 185-198.
Pospisilova, J. 2003. Participation of phytohormones in the stomatal regulation of gas exchange during water stress. BIOLOGIA PLANTARUM 46 (4): 491-506. (36).
Robert, H. and John, P. 2004. The physiology of crop yield. Second Edition.
Sallah, P.Y.K., Antwi K.O. and Ewool, M.B. 2002. Potential of elite maize composites for drought tolerance in stress and non-drought stress environments. African Crop Sci. J., 10: 1–9.
Satvir K., Anil, G. K. and Narinder, K.2000. Effect of GA3, kinetin and indole acetic acid on carbohydrate metabolism in chickpea seedlings germinating under water stress. Plant Growth Regulation 30: 61–70.
Shaddad, M. A. K., M. Hamdia Abd El-Samad, and H. T. Mohammed. 2011. Interactive Effects of Drought Stress and Phytohormones or Polyamines on Growth and Yield of Two
m (zea maize L.) Genotypes. American Journal of Plant Sciences, 2, 790-807.
Singh G. and Gerung S.B. 1982. Hormonal role in the problem of sterility in Oryza sativa. Plant Physiol. Biochem. 9: 22–23.
Uhart, S. A. and F. H. Andrade. 1995. Nitrogen deficiency in maize: II. Carbon - nitrogen interaction effects on kernel number and grain yield. Crop Sci. 35: 1384 -1389.
Walker, M. A. and Dumbroff, B. 1981. “effect of salt stress on abscisic and cytokinin levels,” Zeitschrift für Pflanzen Physiologie, Vol. 101, p. 661.
Wang Z, Yang, J. Zhu, Q. Zhang, Z. Lang, Y. Wang X. 1998. Reasons for poor grain filling in inter sub specific hybrid rice. Acta Agron. Sin. 24: 782–787.
Yang J, Wang, Z. Zhu, Q. Lang Y. 1999. Regulation of ABA and GA to rice grain filling. Acta Agron. Sin. 25: 341–348.
Yang, J., Zhang, J. Wang Z. and Zhu. Q. 2003. Hormones in the grains in relation to sink strength and post-anthesis development of spikelets in rice. Plant Growth Regulation 41: 185–195.