2024-03-28T21:16:12Z
https://aj.areeo.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=25865
پژوهش های کاربردی زراعی
زراعت
2538-4066
2538-4066
1399
33
4
تأثیر کم آبیاری در مرحله زایشی بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه و درصد روغن ارقام گلرنگ
حامد
جوادی
سید غلامرضا
موسوی
این آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی شامل سه سطح دور آبیاری در مرحله زایشی (7، 14 و 21 روز) و عامل فرعی شامل سه رقم (گلدشت، پدیده و KWS) بودند. صفات مورد مطالعه در این تحقیق شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی، شاخص برداشت، درصد و عملکرد روغن بودند. نتایج نشان داد که افزایش دور آبیاری از 7 به 14 روز تفاوت معنیداری در صفات مورد مطالعه ایجاد نکرد، اما افزایش دور آبیاری از 7 به 21 روز باعث کاهش تعداد دانه در غوزه (5/22 درصد)، وزن هزار دانه (41/12 درصد)، عملکرد دانه (78/7 درصد)، عملکرد زیستی (41/11 درصد) و عملکرد روغن (25/19 درصد) شد. تمامی صفات مورد مطالعه (بهجز تعداد دانه در غوزه) تحت تأثیر رقم قرار گرفتند. بیشترین درصد روغن بهطور مشترک متعلق به ارقام KWS (33 درصد) و پدیده (7/30 درصد) بود. ارقام گلدشت و KWS بهطور مشترک بیشترین عملکرد دانه (به ترتیب 1868 و 1768 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (به ترتیب 2/521 و 4/583 کیلوگرم در هکتار) را داشتند. همچنین در بین اجزای عملکرد، وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد دانه داشت. بر اساس نتایج این تحقیق، جهت صرفهجویی در مصرف آب دور آبیاری 14 روز در مرحله زایشی گلرنگ و ارقام گلدشت و KWS مناسب منطقه بیرجند تشخیص داده شد.
"تنش خشکی"
"عملکرد روغن"
"گلدشت"
"KWS"
2021
02
19
1
18
https://aj.areeo.ac.ir/article_123615_e59d0705c71d288fdb0bba49a319a252.pdf
پژوهش های کاربردی زراعی
زراعت
2538-4066
2538-4066
1399
33
4
تاثیر محلولپاشی عناصر نانو کلات آهن و منگنز بر شاخصهای فلورسانس کلروفیل و صفات عملکردی گیاه ماش تحت شرایط قطع آبیاری
یزدان
ایزدی
علی محمد
مدرسی ثانوی
زین العابدین
طهماسبی سروستانی
اثر تنش کمآبی و محلولپاشی نانو کود کلاته آهن و منگنز بر خصوصیات عملکردی و شاخصهای فلورسانس کلروفیل گیاه ماش رقم پرتو در کشت تابستانه مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه به صورت طرح کرتهای خرد شده (اسپیلت پلات) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش کمآبی در 3 سطح و محلولپاشی عناصر نانو کلات آهن و منگنز در 10 سطح بود. نتایج نشان داد که بین سطوح تنش کمبود آب و محلولپاشی نانو کلات آهن و منگنز از نظر بیشتر صفات مورد بررسی و همچنین اثرات متقابل آنها برای همهی صفات مورد مطالعه اختلاف معنیداری وجود داشت. محدودیت آبی عملکرد کوانتومی فتوسیستم II را به دلیل افزایش فلورسانس اولیه در شرایط سازگار شده با تاریکی (F0) و کاهش فلورسانس حداکثر در شرایط سازگار شده با تاریکی (Fm) و فلورسانس متغیر (Fv) کاهش داد. مقایسه میانگین صفات نشان داد که کمترین میزان صفات عملکردی در تیمار قطع آبیاری در مرحله زایشی و عدم استفاده از نانو ذرات بود و تیمار عدم اعمال تنش و محلولپاشی سطوح مختلف نانو کلات آهن و منگنز به ویژه تیمار یک در هزار نانو کلات آهن و تیمار تلفیقی سه در هزار نانو کلات آهن و سه در هزار نانو کلات منگنز در بین تیمارهای مورد مطالعه بیشترین کارایی را داشتند. بنابراین، عوارض جانبی ناشی از کمبود آب میتواند در این منطقه و مناطق مشابه با محلولپاشی این نانو کلاتها کاهش یابد.
تنش کمبود آب
حبوبات
رقم پرتو
شاخص برداشت
عناصر ریزمغذی
2021
02
19
19
39
https://aj.areeo.ac.ir/article_123626_38c5c47d84b1c0e2f5b64e3254b1e55f.pdf
پژوهش های کاربردی زراعی
زراعت
2538-4066
2538-4066
1399
33
4
بررسی عملکرد دانه و برخی از صفات مهم زراعی در ژنوتیپهای بهاره خزانه بینالمللی گندم مناطق معتدل کشور
سعید
باقری کیا
فرشاد
بختیار
نوید
شارسودا
در آزمایشهای چندمکانی به علت وجود اثرمتقابل ژنوتیپ در محیط انتخاب ژنوتیپهای دارای پایداری وسیع در مکانهای مختلف دشوار بوده و استفاده از روش GGE بایپلات میتواند سودمند باشد. هدف از انجام این پژوهش انتخاب لاینهای برتر گندم نان بهاره با عملکرد دانه بالا، مقاوم به بیماریهای زنگ زرد و قهوهای و دارای صفات مطلوب زراعی از میان خزانه دریافتی از مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک (ICARDA) در اقلیم معتدل کشور بود. برای این منظور 50 ژنوتیپ گندم نان (با احتساب رقم پارسی به عنوان شاهد) در سال زراعی 96-95 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو تکرار در سه ایستگاه کرج، کرمانشاه و زرقان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثرمتقابل ژنوتیپ در محیط از نظر آماری معنیدار بود. مقایسه میانگین ژنوتیپها نشان داد که ژنوتیپ شماره 32 بیشترین عملکرد و ژنوتیپ شماره 25 کمترین عملکرد را داشتند. بررسی همزمان پایداری و عملکرد ژنوتیپها با استفاده از بایپلات مختصات محیط متوسط نشان داد که ژنوتیپهای 32، 18، 24، 28، 31، 14، 33، 19، 29 و 2 دارای بالاترین عملکرد بودند که از میان آنها، ژنوتیپهای 32، 18، 24، 14، 29 و 2 دارای عملکرد دانه پایدارتری بودند. در نهایت با در نظر گرفتن واکنش به بیماری و سایر خصوصیات مطلوب مورد نظر، تعداد هشت ژنوتیپ با شمارههای 32، 24، 28، 14، 33، 19، 29 و 2 به عنوان لاینهای برتر انتخاب و به آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی سراسری اقلیم معتدل برای مطالعات تکمیلی هدایت شدند.
بایپلات
تنوع
سازگاری
گزینش
گندم نان
2021
02
19
40
61
https://aj.areeo.ac.ir/article_123627_c347f4667c1127b5ac00551b9df8d19d.pdf
پژوهش های کاربردی زراعی
زراعت
2538-4066
2538-4066
1399
33
4
اثر کاربرد کود دامی و کود سبز بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن دانه کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط ارگانیک
صادق
جلیلیان
فرزاد
مندنی
اکرم
فاطمی قمشه
علیرضا
باقری
برای ارزیابی اثر کاربرد کود دامی و سبز بر ویژگیهای عملکرد کمی و کیفی کنجد آزمایشی در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی کشاورزی ارگانیک دانشگاه رازی بهصورت کرتهای یکبار خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. تیمارها شامل کود دامی (صفر (FM0)، 10 (FM10) و 20 (FM20) تن در هکتار) بهعنوان عامل اصلی و کود سبز (عدم کاربرد کود سبز، کشت شنبلیله، شبدر برسیم و ماشک گل خوشهای) بهعنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان دهنده تأثیر مثبت کودهای دامی و سبز بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد و عدم تأثیر آنها بر محتوای روغن دانه بود. در تیمارهای FM10 و FM20 نسبت به FM0 بهترتیب تعداد شاخه در بوته حدود 20 و 21 درصد، کپسول در بوته 11 و 31 درصد، وزن هزار دانه 4 و 5 درصد، وزن خشک کل 25 و 34 درصد و عملکرد دانه 19 و 38 درصد افزایش یافت. کاربرد کود سبز نیز سبب بهبود عملکرد شد، اما اختلاف بین گونههای مختلف کود سبز معنیدار نبود. بیشترین عملکرد دانه (1929 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 20 تن کود دامی در هکتار و کاربرد کود سبز شنبلیله و کمترین آن (918 کیلوگرم در هکتار) در شرایط شاهد به دست آمد. نتایج مشخص کرد استفاده از کود دامی و انتخاب گونه مناسب کود سبز با تأمین ترکیب متعادلی از عناصر غذایی، راهکار مناسبی برای بهبود رشد و تولید کنجد است، بنابراین امکان تولید پایدار این گیاه در سیستمهای کشاورزی کم نهاده وجود دارد.
درصد روغن
وزن خشک کل
عملکرد دانه
خصوصیات زراعی
2021
02
19
62
83
https://aj.areeo.ac.ir/article_123628_4286a98317b0c6792116c114e23b34a8.pdf
پژوهش های کاربردی زراعی
زراعت
2538-4066
2538-4066
1399
33
4
رابطه صفات نموی با عملکرد دانه گندم دوروم (Triticum turgidum L. var. durum) تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی آخر فصل
غلامحسین
احمدی
با هدف تعیین رابطه بین صفات نموی و عملکرد دانه گندم دوروم(Triticum turgidum L. var. durum) تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل، تعداد 154 لاین گندم دوروم در شرایط قطع آبیاری از مرحله چکمه ای (Z, 4.5) در سال زراعی 92-1391 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام آبادغرب کشت شدند. بر اساس تنوع در تعداد روز تا ظهور سنبله و رسیدن فیزیولوژیک تعداد 39 ژنوتیپ گزینش و در سال زراعی 93-1392 همراه با رقم ساجی در شرایط تنش خشکی آخر فصل و آبیاری نرمال کشت شدند. روند تغییرات مراحل نموی جوانه انتهایی ساقه اصلی با نمونه گیریهای متوالی تا مرحله تشکیل سنبلچه انتهایی با کالبد شکافی انجام و ثبت شد. لاین ها برای طول مراحل نموی تنوع بالایی نشان دادند. در لاینهای سریع الرشد برجستگی های دوگانه و سنبلچه انتهایی بترتیب با حداقل 475 و 691 درجه روز رشد ظاهر شدند. در شرایط بدون تنش، افزایش طول دوره لازم تا ظهور برجستگی دوگانه، سبب افزایش طول مراحل نموی تا گردهافشانی و افزایش عملکرد دانه شد. در شرایط تنش خشکی، افزایش طول مرحله رویشی تا برجستگی دوگانه، عملکرد دانه را کاهش داد. افزایش مجموع زمان تغییر مرحله رویشی به زایشی سبب کاهش طول مرحله طویل شدن ساقه، افزایش زمان تا ظهور برگ پرچم وکاهش عملکرد دانه شد.در مجموع، تنش خشکی سبب کاهش دوره رشد و نمو و عملکرد دانه شد. کاهش عملکرد دانه بسته به ژنوتیپ متفاوت بود. ژنوتیپهای با دوره رویشی کوتاهتر و واجد توان تغییر سریع مرحله رویشی به زایشی در شرایط تنش خشکی آخر فصل عملکرد دانه بهتری داشتند.
برجستگی دوگانه
طویل شدن ساقه
گندم دوروم
مرحله رویشی
مرحله زایشی
2021
02
19
84
107
https://aj.areeo.ac.ir/article_123630_387892220fbd15fd79088ccf088e324a.pdf
پژوهش های کاربردی زراعی
زراعت
2538-4066
2538-4066
1399
33
4
بررسی تاثیر مقدار و زمان تقسیط نیتروژن بر عملکرد دانه، علوفه و میزان برخی عناصر غذایی در ژنوتیپهای جدید تریتیکاله
خلیل
چابک
حسین
عجم نوروزی
محمد
داداشی
بمنظور بررسی اثرتقسیط مقادیرمختلف نیتروژن برعملکرد علوفهتر و دانه ژنوتیپهای تریتیکاله، آزمایش اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در دو ایستگاه قراخیل (مرکز) و بایعکلا (شرق) مازندران با تغذیه آب باران درسال زراعی 96- 1395 اجرا شد. عامل اصلی شش ژنوتیپ ET-89-1، ET-89-7، ET-89-9، ET-89-12، ET-89-13، ET-89-16 و عامل فرعی فاکتوریل سه سطح نیتروژن خالص (50، 70 و 90 کیلوگرم درهکتار از منبع اوره) در سه سطح تقسیط (مراحل کاشت + طویلشدن ساقهها، کاشت + ظهورسنبله و پنجهزنی +ظهورسنبله با نسبت 50% :50%) بود. در مرحله خمیری دانهها صفات ارتفاع گیاه، عملکرد علوفهتر و خشک، میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم علوفه اندازهگیری و در رسیدگی عملکرد دانه تعیین شد. براساس نتایج اثرمکان درتمامی صفات مورد مطالعه بجز نیتروژن و کلسیم علوفه معنیدار بود. ایستگاه بایعکلا با عملکرد دانه (9/5) نسبت به قراخیل(6/5) و ایستگاه قراخیل در علوفهتر (6/48) نسبت به بایعکلا (3/43) تن درهکتار تفاوت معنیداری نشان دادند. بین ژنوتیپها، ET-89-13 در متوسط دومنطقه با 5/50 و 1/6 تن درهکتار دارای بیشترین عملکرد علوفه و دانه بود. بین سطوح نیتروژن، مصرف 90 کیلوگرم درهکتار نیتروژن بیشترین علوفه و دانه را تولید کرد. اثر تقسیط نیتروژن برعملکرد علوفه غیرمعنیدار و بر عملکرد دانه معنیدار و در مقایسه میانگینها در پنجهزنی+ ظهورسنبله با 6 تن درهکتار دانه تفاوت معنیدار آماری با دیگرتیمارها داشت. برای شرایط مشابه آب و هوایی و حصول بیشترین عملکرد علوفه و دانه ژنوتیپ ET-89-13 با مصرف 90 کیلوگرم درهکتار نیتروژن به ترتیب با تقسیط کاشت + بساقه رفتن و پنجه زنی + ظهور سنبله قابل توصیه می باشد
تقسیط
ژنوتیپ های تریتیکاله
عملکرد
نیتروژن
2021
02
19
108
127
https://aj.areeo.ac.ir/article_123631_16336c549656d56858c203b1a3fbd6a2.pdf
پژوهش های کاربردی زراعی
زراعت
2538-4066
2538-4066
1399
33
4
بررسی پراکنش مکانی Amaranthus retroflexus و Solanum nigrum در شرایط مختلف کنترل علفهایهرز
علی
قنبری
مریم
آریان مهر
در این پژوهش، اثر روش کنترل شیمیایی، تلفیق کنترل شیمیایی و مکانیکی و شاهد علفهایهرز بر پراکنش مکانی گونههای تاجخروس ریشه قرمز و تاجریزی سیاه در مزرعه ذرت مورد ارزیابی قرار گرفت. قطعه زمینی به ابعاد 21×25/56 متر انتخاب و هر یک از روشهای مورد بررسی در یکسوم زمین اجرا شد. شمارش تراکم گونههای موردمطالعه در ابتدا و پایان فصل رشد ذرت در محل شاخصهایی که به فاصله 5/2×87/1 در زمین تعبیهشده بودند، انجام شد. در هر مرحله شمارش گونهها از 270 نقطه انجام شد. بررسی پراکنش مکانی گونهها، با استفاده از تکنیکهای آمار مکانی و تحلیل واریوگرام صورت گرفت. مدل واریوگرام برازش دادهشده به تراکم گونهها در ابتدا و پایان فصل رشد و در هر سه شرایط کنترل علفهایهرز، با توجه به درصد خطای RMSE در اغلب موارد با مدل کروی مطابقت داشت. تطابق با مدل کروی ثبات مکانی لکههای علفهای هرز را نشان میدهد. اعمال کنترل تلفیقی موجب کاهش دامنه تأثیر تاجخروس ریشه قرمز و تاجریزی سیاه در پایان فصل رشد به ترتیب حدود 5/15 متر (48 درصد) و 8/2 متر (30 درصد) شد. درحالیکه در شاهد علفهایهرز دامنه تأثیر این گونهها به ترتیب حدود 5/0 متر (6 درصد) و 2 متر (17 درصد) در پایان فصل رشد افزایش یافت. در کنترل شیمیایی نیز دامنه تأثیر تاجخروس ریشه قرمز در پایان فصل رشد 68/0 متر کاهش و دامنه تأثیر تاجریزی سیاه 60/0 متر افزایش یافت.
توزیع لکهای علف های هرز
کنترل تلفیقی
کنترل شیمیایی
2021
02
19
128
145
https://aj.areeo.ac.ir/article_123679_41a704ea29503b7458aa1af4759fd0fd.pdf