مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
34
2
2021
08
23
بیتا، رقم جدید بادمجان قلمی مناسب برای کشت در مناطق گرم و معتدل گرم ایران
1
12
FA
محمود
باقری
1- استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
m-bagheri@areeo.ac.ir
زینب
عنافجه
2- محقق بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
anafjeh_z@yahoo.com
سیبگل
خوشکام
مربی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی جنوب استان کرمان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی،
si_khoshkam@yahoo.com
رامین
حاجیان فر
استادیار، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
hajianfarramin@yahoo.com
10.22092/aj.2021.353157.1526
رقم جدید بادمجان بیتا (لاینD1 ) در طی سالهای 97-1385 و به روش انتخاب لاین خالص (انتخاب تکبوته) از توده بومی بادمجان قصری دزفول گزینش، ارزیابی و معرفی شد. این لاین در طول تمامی آزمایشات مقایسه عملکرد همواره جزو لاینهای برتر انتخاب شد. در آزمایشات پیشرفته مقایسه عملکرد (1389) در مناطق کرج، ورامین و دزفول، لاین D1 با عملکرد 7/38 تن در هکتار و با ویژگیهای کیفی مناسب به عنوان یکی از لاینهای برتر انتخاب و وارد آزمایشات مقایسه عملکرد سازگاری گردید. بر اساس نتایج تجزیه مرکب آزمایشات سازگاری و پایداری در مناطق کرج، دزفول، ارومیه، جیرفت و ساری، لاین D1 با متوسط عملکرد 7/33 تن در هکتار رتبه دوم را در بین تمامی لاینهای مورد بررسی به خود اختصاص داد و در آنالیز پایداری به روش AMMI و ضریب برتری نسبی، این لاین بالاترین پایداری عملکرد را به خود اختصاص داد. لاین D1 با دارا بودن عملکرد بالا، بالاترین پایداری عملکرد در مناطق مورد بررسی و ویژگیهای کیفی بسیار مناسب میوه، در سال 1397 به عنوان رقم بیتا معرفی شد.
پایداری عملکرد,ژنوتیپ,سازگاری
https://aj.areeo.ac.ir/article_124713.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_124713_db517a5919f00b31c10d27f2bacbb498.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
34
2
2021
08
23
شناسایی لاینهای اعاده کننده باروری در برنج برای سیتوپلاسم نرعقیم WA
13
28
FA
عارف
میرزاباباپور امیری
، دانش آموخته اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، arefyazdah@gmail.com،
arefyazdah@gmail.com
غفار
کیانی
دانشیار گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
ghkiani@gmail.com
سیدکمال
کاظمی تبار
گروه اصلاح نباتات
sdklkr@ymail.com
10.22092/aj.2021.352995.1522
به منظور بررسی صفات زراعی 16 ژنوتیپ جدید اعاده کننده باروری در برنج و همچنین ارزیابی ژنوم هستهای آنها، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در طی سالهای 97 و 98 انجام گرفت. در سال اول صفات زراعی ژنوتیپهای اعاده کننده باروری از جمله ارتفاع بوته، تعداد پنجه، طول خوشه، تعداد دانه، تعداد دانه پر، طول دانه، قطر دانه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه اندازهگیری و این ژنوتیپها با پایه نرعقیم نداA تلاقی داده شدند. در سال دوم هیبریدهای حاصل به همراه والدین خود در مزرعه کشت و قابلیت اعاده باروری لاینها بررسی شد. در مرحله گلدهی، دانههای گردهی بوتههای هیبرید با محلول یدید یدور پتاسیم یک درصد رنگ آمیزی و درصد باروری آنها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین میزان باروری خوشه آنها نیز در مرحله رسیدگی ارزیابی شد. نتایج ارزیابیها نشان داد که باروری دانه گرده و خوشه هیبریدهای NedaA/K7، NedaA/K12 و NedaA/K16 بیش از 80 درصد بوده است و مقادیر هتروزیس برای عملکرد دانه در این هیبریدها به ترتیب 47/93، 95/98 و 12/26 درصد بود. بنابراین با توجه به درصد باروری بالای دانه گرده و خوشه و نیز مقادیر بالای عملکرد، 3 لاین K7، K12 و K16 میتوانند به عنوان منابع جدید اعاده کننده باروری در تکنولوژی تولید بذر هیبرید در برنج مورد استفاده قرار گیرند.
باروری خوشه,برنج هیبرید,صفات زراعی,لاین برگرداننده
https://aj.areeo.ac.ir/article_124719.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_124719_2d75c1d1565f52b1e93290619b379a57.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
34
2
2021
08
23
ارزیابی روند مقاومت یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana Durieu.) به علفکشهایی از بازدارندههای استیلکوآنزیمآکربوکسیلاز در مزارع گندم استان فارس
29
54
FA
زهره
آقاجانی
دانشجوی داشگاه فردوسی مشهد. ایران
aghajani.zohre1363@yahoo.com
مهدی
راستگو
دانشگاه فردوسی مشهد
m.rastgoo@um.ac.ir
اسکندر
زند
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، بخش تحقیقات علف های هرز
eszand@yahoo.com
عبدالرضا
باقری
دانشگاه فردوسی. مشهد.ایران
abagheri@um.ac.ir
10.22092/aj.2021.353115.1525
یولافوحشی زمستانه (Avena ludoviciana Durieu.) یکی از مهمترین علفهای هرز مزارع گندم است. در این مطالعه بهمنظور پیجویی مقاومت، جمعیتهای یولافوحشی زمستانه مشکوک به مقاومت که از مزارع گندم سه شهرستان مرودشت، استهبان و سپیدان در استان فارس جمعآوریشده بود، همراه با یک جمعیت حساس با استفاده از 8 علفکش از گروه بازدارندۀ استیلکوآنزیمآکربوکسیلاز غربال شدند. درجه مقاومت جمعیتهای مقاوم به علفکش کلودینافوپپروپارژیل در آزمایش دُز-پاسخ با کاربرد نه دُز ارزیابی شد. در این آزمایشها، وزن تر تکبوته و تعداد گیاهان زندهمانده چهارهفته پس از سمپاشی نسبت به شاهد بررسی شد. همچنین 7 جهش القاکننده مقاومت به بازدارندگان ACCase به روش dCaps روی تودههای مقاوم بررسی شد. نتایج این آزمایشها با مطالعات مقاومتی پیشین این مزارع مقایسه شد تا روند بهتری از بروز مقاومت بررسی شود. نتایج نشان داد که همه جمعیتهای مورد بررسی به علفکشهای دیکلوفوپمتیل، فنوکساپروپپیاتیل و کلودینافوپپروپارژیل مقاوم بودند. از این میان، مقاومت عرضی به علفکشهای سیکلوکسیدیم و ستوکسیدیم در جمعیتهای M1، M2 و M4 و به علفکش پینوکسادن در جمعیتهای M1 و M2 از مرودشت نیز تأیید شد. بیشترین سطح مقاومت برای جمعیتهای ES2 و ES4 بیش از 10 برابر دُز توصیهشده برای علفکش کلودینافوپپروپارژیل محاسبه و وجود جهش در نقاط 1781، 2041 و 2027 در آنزیم ACCase در برخی از جمعیتهایمقاوم تأیید شد. بررسی روند مقاومت، گسترش طیف مقاومت عرضی به سه خانواده فوپ، دیم و دن و افزایش درجات آن را نشان داد. نتایج این مطالعه، نیاز به استراتژی بلندمدت مدیریت تلفیقی علفهای هرز در مزارع گندم استان فارس را تأیید میکند.
پاسخ به دز,جهش,مقاومت عرضی
https://aj.areeo.ac.ir/article_124720.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_124720_4575656c5163e953006c591101b5ac3b.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
34
2
2021
08
23
بررسی کارایی تولید کلزا در ایران
74
55
FA
علی
شهنوازی
بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات،
shahnavaziali@yahoo.com
10.22092/aj.2021.127366.1422
پژوهش پیش رو با هدف محاسبه شاخصهای مختلف کارایی تولید کلزا از قبیل فنی، تخصیصی، هزینهای، درآمدی و سود در 14 استان کشور انجام شده است. رهیافت اصلی مورد استفاده در برگیرنده چهار الگوی تحلیل پوششی دادهها با رویکرد نهاده گرا و بازده متغیر نسبت به مقیاس به همراه بهرهگیری از نرخ بازده سرمایهگذاری و ضریب همبستگی پیرسون میباشد که با استفاده از دادههای منتشر شده وزارت جهاد کشاورزی برای سال زراعی 94-1393 اجرا شده است. نرمافزارهای Win QSB، COMFR و SPSS در پژوهش استفاده شدهاند. بر اساس نتایج میانگین کاراییهای فنی، تخصیصی و هزینهای برای شاخص عملکرد به ترتیب 90/0، 75/0 و 69/0 و برای شاخص درآمد، به ترتیب 91/0، 76/0 و 70/0 به دست آمد. برای بهبود کارایی هزینهای چنانچه هدف عملکرد باشد، ضرورت دارد از هزینه تخصیص یافته به اجاره، آمادهسازی، کاشت و داشت به ترتیب 10/51، 95/12، 09/41 و 61/34 درصد کاسته شده و هزینه برداشت به میزان 77/2 درصد اجازه افزایش داده شود. چنانچه کسب درآمد در اولویت زراعی میباشد در آن صورت بهاستثنای آمادهسازی زمین، نیاز هست در راستای کاهش هزینهها با اولویت اجاره (05/4 میلیون ریال) و کاشت (10/3 میلیون ریال) برنامهریزی شود. بر اساس محاسبات انجام یافته امکان افزایش میانگین عملکرد از 1885 به 2574 کیلوگرم در هکتار و به میزان 689 کیلوگرم وجود دارد که معادل 37 درصد افزایش تولید میباشد. این بهبود به افزایش درآمد به میزان 13 میلیون ریال (32 درصد) در هر هکتار زراعت کلزا میتواند منجر گردد.
کارایی فنی,کارایی هزینهای,کارایی درآمدی,کارایی سود,تخصیص بهینه,توسعه کشت
https://aj.areeo.ac.ir/article_124722.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_124722_fad660a6381ccd943385edd59e15315b.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
34
2
2021
08
23
بررسی کارایی علف کش پندی متالین (پرول) در مقایسه با سایر علف کش های رایج در کنترل علف های هرز مزارع سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) همدان
75
98
FA
علی اصغر
چیت بند
عضو هیأت علمی دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه لرستان
a.a.chitband@gmail.com
عبدالرضا
احمدی
عضو هیأت علمی دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه لرستان
ahmadii1024@gmail.com
ندا
اردلان
دانشآموخته کارشناس ارشد علفهایهرز
n.addalan@gmail.com
10.22092/aj.2021.128717.1447
به منظور بررسی و مقایسۀ کارایی علفکش پندی متالین (پرول) با سایر علفکشهای ثبت شده در کنترل علفهایهرز مزارع سیبزمینی در همدان، آزمایشی به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در 8 تیمار و سه تکرار در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد علفکش متریبیوزین به مقدار 75/0 کیلوگرم در هکتار، سولفوسولفورون به مقدار 30 گرم در هکتار، گراماکسون به مقدار 3 لیتر در هکتار، ریمسولفورون 100 گرم در هکتار، پندیمتالین در سه سطح 5/2، 3 و 5/3 لیتر در هکتار و وجیندستی بود. اندازهگیری تراکم و وزن خشک علفهایهرز در 15، 30 و 45 روز پس از سمپاشی برای تمامی گونههای علفهرز انجام شد. براساس نتایج، کمترین تراکم و وزن خشک و علفهایهرز در متریبیوزین مشاهده شد. مؤثرترین تیمار در افزایش وزن خشک بوته سیبزمینی در 15،30 و 45 روز پس از سبزشدن بوته سیبزمینی بعد از تیمار وجین دستی در علفکش متریبیوزین به ترتیب با 09/65، 28/70 و 35/72 درصد مشاهده شد. بیشترین درصد افزایش عملکرد غده سیبزمینی نیز مربوط به تیمار وجین دستی با 2/22 درصد و پس از آن در تیمارهای متریبیوزین به میزان 8/19 درصد و ریمسولفورون به مقدار 9/16 درصد بود. کاربرد علفکش پندیمتالین در بالاترین دُز مصرفی 5/3 لیتر در هکتار منجر به 4/32 درصد افزایش عملکرد کل غدههای سیب زمینی نسبت به تیمار شاهد شد درحالیکه این مقدار برای علفکش متریبیوزین با غلظت 75/0 کیلوگرم در هکتار، 49 درصد بود. در مجموع، علفکش متریبیوزین بعنوان بهترین تیمار علفکشی برای کنترل مطلوب علفهایهرز در اراضی سیبزمینی در شهرستان همدان توصیه میشود.
علفکش سیبزمینی,عملکرد غده,وزن خشک,وجین دستی
https://aj.areeo.ac.ir/article_124758.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_124758_9fff832edb4e1269905e83a12ef41396.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
34
2
2021
08
23
تاثیر انواع خاکپوشهای پلیاتیلن در کاهش آلودگی بیماریهای مهم ویروسی و آفات مکنده در خربزه
99
119
FA
منصور
صلاتی
0000-0001-8873-8007
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات گیاهپزشکی
mansoursalati1@gmail.com
کاوه
بنانج
0000-0002-5926-3564
استاد پژوهش در بخش ویروس شناسی، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
k_bananej@yahoo.com
10.22092/aj.2021.341671.1452
استفاده از خاکپوش پلاستیک میتواند یک راه کار جایگزین برای دور کردن حشرات ناقل بدلیل انعکاس طول موج نوری UV که دورکننده حشرات مکنده می باشد بوده و در نتیجه کاهش خسارت عوامل ویروسی با ناقل حشرات در زراعت خربزه باشند. هدف از این پژوهش، ارزیابی و انتخاب لایه پلاستیک مناسب با کاربرد چند منظوره و منطبق با نیاز کشاورزان بود.به این منظور شش تیمارمورد آزمایش شامل خاکپوش پلاستیکی در چهار رنگ شامل پلاستیک شفاف بیرنگ، پلاستیک سفید، پلاستیک دو رنگ نقره در رو و مشکی در زیر، پلاستیک مشکی و دو شاهد بدون خاکپوش با وجین دستی علف های هرز و بدون خاکپوش بدون کنترل علفهای هرز انتخاب شدند. نتایج حاصله از اجرای این پروژه نشان داده است که در کاهش جمعیت آفات مکنده شامل: شته، تریپس و مگس سفید، مالچ نقره توانسته است از کارایی خوبی برخوردار باشد و بدنبال آن مالچ سفید و سیاه قرار گیرند. بطوریکه استفاده از خاکپوش نقره طی سال اول و دوم آزمایش با 75/43%و 73/36% به ترتیب بالاترین کارایی را در کاهش جمعیت شته به خود اختصاص داد. در مورد بیماریهای ویروسیCMV ، CABYV, ZYMVو WMV، خاکپوش نقره با 8/88% و 1/77% کاهش آلودگی نسبت به شاهد بدون کنترل طی 30 روز پس از انتقال نشاء بترتیب در سال اول و دوم در جایگاه نخست قرار گرفت. بالاترین عملکرد محصول به خاکپوش سیاه و نقره با مقادیر 2/12604 و9/12447 در سال اول و 20143 و 17095 کیلوگرم در هکتار در سال دوم بدون اختلاف معنی دار با یکدیگر تعلق گرفت.
شته,کدوئیان,مالچ,مدیریت,ویروس
https://aj.areeo.ac.ir/article_124743.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_124743_89dd5575b3a9583e78214de55c615a54.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
34
2
2021
08
23
بررسی تاثیر مدیریت نظام های زراعی و بقایای گندم بر شاخصهای کارایی نیتروژن و فسفر در زراعت کلزای پاییزه
142
120
FA
هوشنگ
ناصری راد
0000-0002-2346-1286
بخش کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایلام ، ایران
hgnaseri@pnu.ac.ir
پرویز
رضوانی مقدم
استاد دانشگاه فردوسی مشهد
rezvani@um.ac.ir
علیرضا
کوچکی
استاد دانشکده کشاورزی
alireza.koocheki@gmail.com
علی
اشرف جعفری
موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور
aajafari@rifr-ac.ir
10.22092/aj.2021.352417.1509
به منظور ﺑﺮرﺳﯽ تاثیر مدیریت بقایا و نظامﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ زراعی ﺑﺮ شاخصهای کارایی نیتروژن و فسفر در زراعت کلزای پاییزه (Brassica napus)، دو آزمایش مجزا به صورت کرتهای خرد شده نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در شهرستانهای رومشگان و سرابله اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل نظامهای زراعی در سه سطح کم، متوسط و پرنهاده و مدیریت بقایای گندم در چهار سطح صفر، دو، چهار و شش تن در هکتار بود. نتایج نشان داد در مدیریت کمنهاده با افزایش بقایای گندم کارایی مصرف (بهرهوری) نیتروژن و فسفر کاهش یافت، بهطوریکه در تیمارهای چهار و شش تن بقایا در هکتار در مقایسه با تیمار بدون بقایا بهرهوری نیتروژن به طور معنیداری به میزان 15 و 22 درصد و بهرهوری فسفر به میزان 15 و 20 درصد کاهش یافت. با افزایش مدیریت نظام زراعی به سمت پرنهاده تاثیر مثبت سطوح پایین بقایا بر کارایی مصرف عناصر غذایی مشخص شد. بهطوریکه در مدیریت پرنهاده بیشترین میزان کارایی مصرف نیتروژن و فسفر به ترتیب با 3/12 کیلوگرم دانه به ازای کیلوگرم نیتروژن و 3/30 کیلوگرم دانه به ازای کیلوگرم فسفر از تیمارهای چهار تن بقایای گندم بدست آمد. نتایج همچنین مشخص نمود که در تمامی تیمارها تاثیر کارایی جذب نیتروژن و فسفر در مقایسه با کارایی تبدیل آنها بر کارایی مصرف هر یک از این عناصر غذایی بیشتر بود. از اینرو مدیریت نظامهای زراعی براساس افزایش کارایی جذب هر یک از عناصر غذایی در زراعت کلزا میتواند نقش تعیین کنندهای در افزایش عملکرد داشته باشد.
بقایای گیاهی,بهرهوری عناصر غذایی,خاکورزی,کارایی تبدیل,کارایی جذب
https://aj.areeo.ac.ir/article_124744.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_124744_4c7a2735edcb1a60c8253f1bc784eb36.pdf